29.04.2014
2014 чылдың дургузунда хемчеглер бүрүзү республиканың юбилейлеринге тураскааттынган болганда, «Ус-шеверлер хоорайы» мөөрей база-ла 100 чылдаар байырлалдарның демдээ-биле эрткен. Бо чылын салым-чаяанныг уругларның мөөрейи 12 дугаар эртип турары бо. Ол 2003 чылдың июнь 1-де тургустунган.
Мөөрей «аныяк»-даа бол, школачыларның болгаш оларның дагдыныкчы башкыларының аразында аажок нептерээнин бо удаада киржикчилерниң хөйү бадыткаан. Аңаа Кызыл, Ак-Довурак хоорайлардан база республиканың 15 кожуунундан 400 хире өөреникчи идепкейлиг киришкен. Уруг бүрүзү мөөрейниң кожуун чергелиг чадазын эрткеш, республика деңнелдиг чадазынче эрткен.
«Ус-шеверлер хоорайы» мөөрей техниктиг, ус-шевер каасталга кылыглары кылыр салым-чаяанныг уругларны болгаш аныяктарны тодарадыр, улаштыр сайзырап-хөгжүдер, ол ышкаш немелде өөредилгениң өөредилге-кижизидилгезиниң шынарын бедидер арганы бээр сорулгалыг. Ус-шеверлер маргылдаазынга кайгамчык салым-чаяанныг уруглар келген дээр болза, хөөредиг эвес.
Школачылар мөөрейиниң байырлыг ажыдыышкынынга ТР-ниң өөредилге болгаш эртем сайыды Каадыр-оол Бичелдей сөс ап, байыр чедирген: «Уран чүүл байырлалы – ус-шеверлер мөөрейи уругларның сагылга-чурумун, угаан-бодалын, чүве сактып алырын, кичээнгейин болгаш даап бодаашкынын сайзырадырынга улуг ужур-дузалыг». Чаңгыс хүннүң дургузунда уруглар боттарының чаа хоорайын – чаа экспонаттарлыг, чаа күзел, чогаадыкчы бодалдарлыг хоорайларын тудуп үндүрген.
Республиканың уругларның немелде өөредилге төвүнүң директорунуң хүлээлгезин күүседип турар Оксана Беляеваның чугаалап турары-биле алырга, чыл келген тудум, аңгы-аңгы бөлгүмнерже кээп турар уругларның саны немежип, көвүдеп турар. Оларның аразында сонуургалдар аайы-биле оолдарның хөй кээп турары өөрүнчүг. Олар чүгле техниктиг угланыышкын эвес, а турисчи, шериг-патриот, спортчу бөлгүмнерни шилип ап турар. Республиканың немелде өөредилге төптериниң башкылары бөлгүмнерже оолдарны калбаа-биле хаара тударын чедип алган.
Салым-чаяанныг уругларның мөөрейиниң жюри кежигүннериниң эң-не нарын айтырыы – тиилекчилерни тодарадыры. Ынчалза-даа мөөрей болган соонда, аңаа черле тиилекчилер турар. Номинацияларның хөй болганы-биле назы-хар аайы-биле тиилекчилер хөй болган. «Чазаныкчы-тургузукчу» (7-8 класс) – Амыр Херел (Кызыл), 9-11 класстар – Айбек Ооржак (Өвүр кожуун), «Эге техниктиг чогаадылга болгаш хевирлээри» (4-6 класс) – Чиңгис Дандар (Кызыл кожуун), «Чонар-даш» (7-8 класс) – Булат Донгурак (Бай-Тайга кожуун), 9-11 класс – Ай-Херел Намчыл (Кызыл кожуун), «Авиамодель кылыры» (6-8 класс) – Сергек Ыдамчап (Чаа-Хөл кожуун), 9-11 класс – Айсан Монгуш (Улуг-Хем кожуун), «Судно модели кылыры» (6-8 класс) – Менгилең Ооржак (Чөөн-Хемчик кожуун), 9-11 класс – Алдын-Херел Тырык (Кызыл кожуун), «Чаартылга болгаш чогаадылга ажылы» (9-11 класс) – Анатолий Ондар (Кызыл кожуун), «Каасталга эт-херекселдери кылырының уран чүүлү» — спицалар, чүве аргыыр аткактар-биле аргыыры (5-8 класс) – Елена Иванова (Кызыл хоорай), 9-11 класс – Елена Пирогова (Каа-Хем кожуун), чинчилер-биле эжери (5-8 класс) – Анна Харланова (Кызыл кожуун) дээш, оон-даа өскелер боттарының кайгамчык чараш кылыглары-биле тиилекчи черлерге төлептиг болганнар.
«Ус-шеверлер хоорайы» мөөрейниң тиилекчилеринге база оларны белеткээн башкыларынга ТР-ниң Өөредилге болгаш эртем яамызының шаңналдарын, а киржикчилерге сертификаттарны тывыскан. Номинацияларның тиилекчилери июнь айда Бүгү-россияның «Океан» уруглар төвүнче дыштанып чоруурлар.
Валерия Конгар.
"Шын" солун