17.08.2020
Август 15-те, Кызылда тыва күрүнениң үндезилекчизи Монгуш Буян-Бадыргының тураскаалының чанынга, Тыва Арат Республиканың тургустунганындан бээр 99 чыл болганының байырлыг хемчээнге республиканың ажыл-ишчилеринге күрүне шаңналдарын тыпсыр езулал болуп эрткен.
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Республика хүнү-биле чыылганнарга байырны чедирген:
«Хүндүлүг чаңгыс чер-чурттуглар, байырлыг езулалдың киржикчилери! Күш-ажылдың хоочуннары, эргим ажыл-ишчилер!
Бөгүн бистиң республика бодунуң Төрүттүнген хүнүн демдеглеп турар! Бис, 2014 чылдан бээр, маңаа, тыва күрүнениң үндезилекчизи – Монгуш Буян-Бадыргының тураскаалының чанынга ону демдеглеп эрттиреривис чаңчыл болу берген!
Кандыг-даа чон эрткен төөгүлүг. Бистиң өгбелеривис – урянхайлар он чедиги чүс чылда-ла Россия-биле чоорту чоокшулажырының оруун шилип алганнар. Дүлгээзинниг чээрбиги чүс чылдың эгезинде орус хаандан камгалалды дилеп, 1914 чылда российжи протекторатты алганы, шын шилилге болган. 99 чыл бурунгаар, 1921 чылдың август 15-те, Суг-Бажы деп черге бот-догуннаан күрүне – Таңды-Тыва Республика тургустунганын чарлааш, шын шиитпирни үндүрген. Ол хүн узун төөгүлүг бистиң чонувуска чаа арын ажыттынып, күрүне тургузуглуг Тываның төрүттүнген хүнү кылдыр исти арттырган!
Чыыштың хүндүлүг киржикчилери! Бөгүнгү Тыва Республика – Россия Федерациязының дең эргелиг субъектизи болур! Национал бот-тускайлаңын, культура болгаш езу-чаңчылдарын кадагалап арттырган, бурунгаар хөгжүлдеде чедиишкиннерни чедип алган регион. Өгбелеривис дег, российжи чоннарның чаңгыс демниг өг-бүлезинге чурттаарындан аңгы салым-чолду көрбейн тур бис! Кажан делегейни политиктиг болгаш экономиктиг чөрүлдээлер месилдештирген амгы үеде, чаңгыс демниг хөй националдыг бистиң чуртувустуң күчү-күжү болгаш тергиидели чүден артык көскү черде апарган! «Демнигде күштүг бис» – бо анаа-ла ындыг сөстер эвес-тир! Ону бис дыка эки билир бис! Ол төрээн Тывавыстың шапкын хөгжүлдезинге делгем аргаларны бистиң мурнувуска ажыткан болгаш ажыдып-даа турар.
Келир чылын кол юбилей – тыва күрүнениң 100 чылдаанын демдеглээр бис. Республиканың ажыл-амыдыралының бүгү-ле адырларының чаа-чаа чедиишкиннери-биле уткуур ужурлуг бис. А чедиишкинниң кол үндезини – ниитилелди каттыштырып, тургузукчу күш-ажылче хөөн кииреринде. Эң-не улуг сорулгаларны демнежип тургаш, шиитпирлеп шыдаптар бис!
Хүндүлүг эштер! Төөгүнү кижилер тургузар – Монгуш Буян-Бадыргы ышкаш, күрүне болгаш хөй-ниити ажылдакчылары, билдингир политиктер база бөдүүн ишчи чон – малчыннар, саанчылар, чолаачылар, ажылчыннар болгаш тудугжулар, башкылар болгаш эмчилер, культура ажылдакчылары болгаш эртемниң мөгейикчилери! Төрээн Тывавысты чаартып тударынга бодунуң күш-ажылын болгаш уран талантызын киириштиргеннер!
Бөгүн мында 30 ажыг бистиң чаңгыс чер-чурттугларывыска күрүне шаңналдарын байырлыг байдалга тыпсыр-дыр бис! Тываның чурттакчы чонунуң болгаш бодум өмүнээмден улуг күрүне байырлалы – Тыва Республиканың Хүнү-биле байырны чедирип, күрүне шаңналдарын тыпсыр езулады эгелээр-дир бис».
«Ада-чурттуң мурунга ачы-хавыяазы дээш» орден медалы-биле
Чадамба Айлана Леонидовна (1948 чылда төрүттүнген) – «Кызыл хоорайның культура төвү» муниципалдыг бюджет албан чериниң Аныяк көрүкчүлер театрының тургузукчу режиссеру. «Шылгараңгай күш-ажылы дээш» Тыва Республика медалының (2003 ч.), «Буян-Бадыргы» орденниң III чергезиниң (2015 ч.) эдилекчизи. «Тыва Республиканың культуразының алдарлыг ажылдакчы» (1992 ч.), «Россия Федерациязының культуразының алдарлыг ажылдакчы» (2004 ч.) хүндүлүг аттарлыг. Ниити күш-ажыл стажы – 43 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 43 чыл. (Россия Федерациязының Президентизиниң 27.02.2020 чылда № 153 Чарлыы).
«Россия Федерациязының алдарлыг эмчизи»
Шиирипей Тамара Бмыжаповна (1954 чылда төрүттүнген) – «Республиканың № 1 эмнелгези» Тыва Республиканың кадык камгалалының күрүнениң бюджет албан чериниң Регионнуң хан-дамыр төвүнүң невропатолог эмчизи. Тыва Республиканың Улуг Хуралының Хүндүлел бижии (1999 ч.), «Россия Федерациязының кадык камгалалының тергиини» хөрек демдээ (2005 ч.), Тыва Республиканың Кадык камгалал яамызының Хүндүлел бижии (2008 ч.). 2016 чылда «Тыва Республиканың кадык камгалалының алдарлыг ажылдакчызы» хүндүлүг атты алган. Ниити күш-ажыл стажы – 42 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 42 чыл. (Россия Федерациязының Президентизиниң 11.03.2020 чылда №177 чарлыы).
«Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы»
Лопсан Аяс Леонидович (1970 чылда төрүттүнген) – Кызыл хоорайның Төлээлекчилер хуралының даргазының оралакчызы. Тыва Республиканың Чазааның Даргазының Хүндүлел бижии (2006 ч.), Кызыл хоорай мэризының Хүндүлел бижии (2013 ч.), Россия Федерациязының Федералдыг Чыыжының Күрүне Думазының Хүндүлел бижии (2014 г.). Ниити күш-ажыл стажы – 27 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 4 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 07.02.2020 чылда № 26 Чарлыы).
Куулар Кирина Багай-ооловна (1964 чылда төрүттүнген) – «Республиканың № 1 эмнелгези» Тыва Республиканың кадык камгалалының күрүнениң бюджет албан чериниң кезиишкин салбырының эмчи сестразы. Тыва Республиканың Дээди Хуралының (парламентиниң) Хүндүлел бижии (2008 ч.), Тыва Республиканың Кадык камгалал яамызының Хүндүлел бижии (2013 ч.), Россия Федерациязының яамызының Хүндүлел бижии (2016 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 36 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 36 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 25.12.2019 чылда № 284 Чарлыы).
Килчен Валентина Максимовна (1968 чылда төрүттүнген) – күш-ажылдың хоочуну, Кызыл хоорайда «Хөгжүмчү» клубтуң кежигүнү. Россияның Херээженнер эвилелиниң Хүндүлел бижии (1998 ч.), Тыва Республиканың Чазааның Даргазының Хүндүлел бижии (2003 ч.), Тыва Республиканың Күш-ажыл болгаш социал политика яамызының Хүндүлел бижии (2010 ч.), Россия Федерациязының Хоочуннар Чөвүлелиниң Президиумунуң Хүндүлел бижии (2012 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 40 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 40 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 06.03.2020 чылда № 45 Чарлыы).
Ликтан Валериана Тарачиевна (1963 чылда төрүттүнген) – «Тываның күрүне университеди» дээди өөредилгениң федералдыг күрүнениң бюджет өөредилге албан чериниң Кызылдың педагогика институдунуң директору, экономика эртемнериниң кандидады. Тыва Республиканың Өөредилге болгаш эртем яамызының Хүндүлел бижии (2013 ч.), Тыва Республиканың Баштыңының Хүндүлел бижии (2014 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 39 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 25 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 29.10. 2019 чылда № 236 Чарлыы).
Сат Николай Седен-Дамбаевич (1954 чылда төрүттүнген) – күш-ажылдың хоочуну. Россия Федерациязының Чырыдыышкын аямызының Хүндүлел бижии (1999 ч.), «Россия Федерациязының эге профессионал өөредилгезиниң хүндүлүг ажылдакчызы» хөрек демдээ (2006 ч.), Тыва Республиканың Баштыңының Хүндүлел бижии (2017 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 42 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 30 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 30.05. 2019 чылда №110 Чарлыы).
Салчак Валерий Чанзанович (1955 чылда төрүттүнген) – «Харылзааның стратегтиг системалары» КХН онза кезээниң удуртукчузу. Тыва Республиканың Баштыңының Хүндүлел бижии (2012 г.). «Харылзааның мастери» аттыг (2006 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 46 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 36 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 08.05.2020 чылда № 115 Чарлыы).
Молоток Татьяна Михайловна (1957 чылда төрүттүнген) – Тыва Республиканың Хамааты камгалал болгаш онза байдалдар талазы-биле албанның Материал-техниктиг хандырылга болгаш курлавырлар эргелелиниң административтиг ажыл-агый килдизиниң начальниги. Россияның ОБЯ-зының «Ачы-хавыяазы дээш» (2008 ч.) база «Маршал В. Чуйков» медальдарының (2012 ч.) эдилекчизи. Ниити күш-ажыл стажы – 40 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 18 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 17.02. чылда № 35 Чарлыы).
Седип-оол Галина Каадыровна (1960 чылда төрүттүнген) – Тес-Хем кожуун чагыргазының саң-хөө эргелелиниң бюджет учеду болгаш отчеду килдистиң кол специализи. Тыва Республиканың Баштыңының Хүндүлел бижии (2013 ч.). 2002 чылда Тыва Республиканың саң-хөө сайыдының өөрүп четтириишкининге төлептиг болган. Ниити күш-ажыл стажы – 40 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 25 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 16.06.2020 чылда № 140 Чарлыы).
Тулей-оол Шолбан Мадр-оолович (1967 чылда төрүттүнген) – «Строй-Экспресс» КХН-ниң бригадири. Тыва Республиканың Президентизиниң Хүндүлел бижии (2000 ч.), Тыва Республиканың Тудуг болгаш чуртталга-коммунал ажыл-агый яамызының Хүндүлел бижии (2017 ч.). Ш.М. Тулей-оол «Суугу», «Адарон» КХН-нерге ажылдап тургаш, дараазында тудуг объектилериниң тудуун удуртуп, аңаа киришкен: Кызыл хоорайда Островский кудумчузунда 5 каът чуртталга бажыңы (2012 ч.), Кызыл хоорайның Спутник микрорайонунда 280 олуттуг уруглар сады (2013 ч.), 6 «а» микрорайонда 280 олуттуг уруглар сады (2014 ч.), Спутник микрорайонунда 825 олуттуг ниити өөредилге школазы (2016 ч.), Чеди-Хөл кожууннуң Хову-Аксы суурда аварийлиг чуртталга фондузундан хамаатыларны өскээр көжүреринге чаагайжыттынган 80 чуртталга шөлдери (2018 ч.), Кызыл хоорайның Иркутская кудумчузунда № 16-да 5 каът чуртталга бажыңы (2019 ч.) Ниити күш-ажыл стажы – 27 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 21 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 07.08.2020 чылда № 194 Чарлыы).
«Тыва Республиканың кадык камгалалының алдарлыг ажылдакчызы”
Саая Татьяна Таж-ооловна (1959 чылда төрүттүнген) – кадык камгалалының хоочуну. Тыва Республиканың Улуг Хуралының Хоойлужудулга палатазының Хүндүлел бижии (2006 ч.), Тыва Республиканың кадык камгалалының Хүндүлел бижии (2007 ч.), Россия Федерациязының профэвилел организациязының даргазының Хүндүлел бижии (2012 ч.), Россия биле Тываның демнежилгезиниң 100 чылдаанынга тураскааткан Тыва Республиканың Баштыңының өөрүп четтириишкини (2014 ч.), Россия Федерациязының Кадык камгалал яамызының Хүндүлел бижии (2016 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 36 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 36 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 06.12.2019 чылда №258 Чарлыы).
«Тыва Республиканың өөредилгезиниң алдарлыг ажылдакчызы”
Ананьина Ирина Михайловна (1962 чылда төрүттүнген) – «Тываның тудуг техникуму» күрүнениң бюджеттен профессионал өөредилге албан чериниң информатика болгаш физика башкызы. «Россия Федерациязының эге профессионал өөредилгезиниң хүндүлүг ажылдакчызы» хүндүлүг аттыг (2000 ч.), Тыва Республиканың Дээди Хуралының (парламентиниң) Хүндүлел бижии (2017 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 35 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 35 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 06.12.2019 чылда № 258 Чарлыы).
Доржу Татьяна Хертековна (1954 чылда төрүттүнген) – «Барыын-Хемчик кожууннуң Кызыл-Мажалыктың № 1 ортумак ниити өөредилге школазы» муниципалдыг бюджет өөредилге албан чериниң орус дыл болгаш литература башкызы. «Россия Федерациязының улус чырыдыышкынының тергиини» хөрек демдектиг (1993 ч.), Тыва Республиканың Дээди Хуралының (парламентиниң) Хүндүлел бижии (1999 ч.), Тыва Республиканың Чазааның Даргазының Хүндүлел бижии (2010 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 40 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 40 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 06.12.2019 г. № 258 Чарлыы).
Иргит Раиса Шугууровна (1958 чылда төрүттүнген) – «Тываның күрүне университеди» дээди өөредилгениң федералдыг күрүнениң бюджет өөредилге албан чериниң зоотехника кафедразының доцентизи, көдээ ажыл-агый эртемнериниң кандидады. Россия Федерациязының Көдээ ажыл-агый яамызының Хүндүлел бижии (2008 ч.), Тыва Республиканың Өөредилге, эртем болгаш аныяктар политиказы яамының Хүндүлел бижии (2009 ч.), «Россия Федерациязының дээди профессионал өөредилгезиниң хүндүлүг ажылдакчызы» хөрек демдээ (2010 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 39 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 33 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 06.08. 2019 чылда № 158 Чарлыы).
Кара-оол Любовь Салчаковна (1961 чылда төрүттүнген) – «Тываның күрүне университеди» дээди өөредилгениң федералдыг күрүнениң бюджет өөредилге албан чериниң А.А. Даржай аттыг Кызылдың педагогика институдунуң дыл өөредилгези болгаш логопедия теориязының болгаш методиказының кафедра эргелекчизи, филология эртемнериниң кандидады. Тыва Республиканың Баштыңының Хүндүлел бижии (2014 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 41 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 41 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 29.10. 2019 чылда № 236 Чарлыы).
“Тыва Республиканың культуразының алдарлыг ажылдакчызы”
Монгуш Ульяна Очур-ооловна (1971 чылда төрүттүнген) – «А.Б. Чыргал-оол аттыг Кызылдың уран чүүл колледжизи» Тыва Республиканың күрүнениң бюджет профессионал өөредилге албан чериниң концертмейстер башкызы. Тыва Республиканың Культура яамызының Хүндүлел бижии (2001 ч.), Тыва Республиканың Өөредилге болгаш эртем яамызының Хүндүлел бижии (2014 ч.), Тыва Республиканың Баштыңының Хүндүлел бижии (2015 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 27 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 25 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 08.05.2020 чылда № 115 Чарлыы).
Ооржак Айланмаа Михайловна (1972 чылда төрүттүнген) – «Тыва Республиканың Алдан-Маадыр аттыг Национал музейи» күрүнениң бюджет албан чериниң директорунуң ниити айтырыглар талазы-биле оралакчызы. Тыва Республиканың Культура яамызының Хүндүлел бижии (2011 ч.), Тыва Республиканың Дээди Хуралының (парламентиниң) Хүндүлел бижии (2017 ч.), Тыва Республиканың Баштыңының Өөрүп четтириишкини (2014 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 25 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 22 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 08.05. 2020 чылда № 115 Чарлыы).
Серен Владимир Серенович (1948 чылда төрүттүнген) – «Кызылдың хоочуннар болгаш инвалидтер бажың-интернады» күрүнениң бюджет албан чериниң культорганизатору. Россия Федерациязының база Тыва Республиканың күрүне шаңналдары чок. Ведомство шаңналдары чок. (Тыва Республиканың Баштыңының 10.03.2020 чылда № 48 Чарлыы).
“Тыва Республиканың алдарлыг эмчизи”
Филимонова Елена Петровна (1967 чылда төрүттүнген) – «Тыва Республиканың Перинаталдыг төвү» Тыва Республиканың кадык камгалалының күрүнениң бюджет албан чериниң акушер-гинеколог эмчизи. Тыва Республиканың Улуг Хуралының Хоойлужудулга палатазының Хүндүлел бижии (2007 ч.), Тыва Республиканың Баштыңының Хүндүлел бижии (2013 ч.), Россия Федерациязының Кадык камгалал яамызының Хүндүлел бижии (2016 ч.). 2017 чылдан «Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы» аттыг. Ниити күш-ажыл стажы – 26 лчыл. Адырда күш-ажылының стажы – 26 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 16.06.2020 чылда №140 Чарлыы).
“Тыва Республиканың эртеминиң алдарлыг ажылдакчызы”
Монгуш Саяна Даржааевна (1964 чылда төрүттүнген) – «Тываның күрүне университеди» дээди өөредилгениң федералдыг күрүнениң бюджет өөредилге албан чериниң көдээ ажыл-агый бүдүрүлгезиниң продукциязын болбаазырадыр технология кафедразының доцентизи, көдээ ажыл-агый эртемнериниң кандидады. Тыва Республиканың Баштыңының Хүндүлел бижии (2012 ч.), Тыва Республиканың Өөредилге болгаш эртем яамызының Хүндүлел бижии (2012 ч.), Россия Федерациязының Өөредилге болгаш эртем яамызының Хүндүлел бижии (2015 ч.), Тыва Республиканың Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызының Хүндүлел бижии (2018 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 37 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 24 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 29.10. 2019 чылда № 236 Чарлыы).
Севек Вячеслав Кыргысович (1966 чылда төрүттүнген) – «Тываның күрүне университеди» дээди өөредилгениң федералдыг күрүнениң бюджет өөредилге албан чериниң экономика факультединиң деканы, экономика эртемнериниң доцентизи. Тыва Республиканың Өөредилге болгаш эртем яамызының Хүндүлел бижии (2013 ч.), Тыва Республиканың Тудуг болгаш коммунал ажыл-агыйын модернизастаар яамының Хүндүлел бижии (2013 ч.), Тыва Республиканың Баштыңының Хүндүлел бижии (2015 ч.), Россия Федерациязының Өөредилге болгаш эртем яамызының Хүндүлел бижии (2016 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 33 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 27 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 06.03.2020 чылда № 45 Чарлыы).
“Тыва Республиканың алдарлыг артизи”
Мекпер-оол Херел Владимирович (1987 чылда төрүттүнген) – «В.М. Халилов аттыг Тываның күрүне филормониязы» күрүнениң автономнуг албан чериниң В. Тока аттыг күрүнениң симфониктиг оркестриниң артизи. Тыва Республиканың Баштыңының Хүндүлел бижии (2016 г.). Ниити күш-ажыл стажы – 11 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 11 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 23.08.2019 чылда № 181 Чарлыы).
“Тыва Республиканың алдарлыг журнализи”
Лифанова Эльвира Сергеевна (1970 чылда төрүттүнген) – Тыва Республиканың Журналистер эвилелиниң даргазы, Тыва Республиканың Хөй-ниити палатазының даргазының оралакчызы. Тыва Республиканың Чазааның Даргазының Хүндүлел бижии (2005 ч.). 2010 чылда “Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы”. (Тыва Республиканың Баштыңының 04.02. 2020 чылда № 21 Чарлыы).
“Тыва Республиканың алдарлыг тренери”
Монгуш Амир Олзей-оолович (1968 чылда төрүттүнген) – «Тыва» Тыва Республиканың спорт школазы” республиканың бюджет албан чериниң хүреш тренери. 2005 чылда «Тыва Республиканың Арзылаң мөгези» хүндүлүг атты алган, Тыва Республиканың Дээди Хуралының (парламентиниң) Хүндүлел бижии (2013 ч.). «Тыва Республиканың күш-культура болгаш спортунуң тергиини»хөрек демдээ (2015 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 29 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 17 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 06.03.2020 чылда № 45 Чарлыы).
«Шылгараңгай күш-ажылы дээш» Тыва Республика медалы
Балдан Сара Андреевна (1940 чылда төрүттүнген) – күш-ажылдың хоочуну. «В.И. Ленинниң төрүттүнгенинден 100 харлааны» юбилейлиг медаль (1970 ч.), Тыва Республиканың Дээди Хуралының (парламентиниң) Хүндүлел бижии (1999 ч.). «Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы» хүндүлүг ат (2006 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 24 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 15 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 16.06.2020 чылда № 140 Чарлыы).
Донгак Чодураа Туметеевна (1950 чылда төрүттүнген) – халажылгада юстицияның полковниги. «ССРЭ-ниң милициязының тергиини» хөрек демдээ (1978 ч.), Тыва Республиканың Чазааның Даргазының Хүндүлел бижии (1995 ч.). Россия Федерациязының иштики херектер органнарынга сыныш чок албаны дээш» медальдың III чергези (1983 ч.), II чергези (1988 ч.), I чергези (1993 ч.), «Ада-чурттуң мурнунга ачы-хавыяазы дээш» орденниң II чергезиниң медалы (1998 г), «Албан-хүлээлгезинде шылгарал дээш» медальдың II чергези (2012 ч), I чергези (2017 ч). 2006 чылда «Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы» хүндүлүг атты алган. Ниити күш-ажыл стажы – 38 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 27 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 07.02. 2020 чылда № 26 Чарлыы).
Монгалбии Наталья Кородаевна (1954 чылда төрүттүнген) – Тыва Республиканың ХБАБ эргелелиниң органнарының хоочуну. Россия Федерациязының Юстиция яамызының Хүндүлел бижии (1997 ч.), Россия Федерациязының Юстиция яамызының «Кызымак чүткүлү дээш» медалының II чергези (2003 ч.). 2003 чылда «Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы» хүндүлүг атты алган. Ниити күш-ажыл стажы – 39 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 27 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 08.05.2020 чыл № 115 Чарлыы).
«Буян-Бадыргы» орденниң III чергези
Тулуш Хээлиг Ирбен-оолович (1969 чылда төрүттүнген) – Тыва Республиканың Дээди Судунуң Кеземче херектериниң талазы-биле суд коллегиязының даргазы. Тыва Республиканың Баштыңының Хүндүлел бижии (2009 ч.), «Тыва Республиканың алдарлыг юризи» хүндүлүг ат (2015 ч.). Ниити күш-ажыл стажы – 29 чыл. Адырда күш-ажылының стажы – 19 чыл. (Тыва Республиканың Баштыңының 17.02.2020 чылда №35 Чарлыы).