10.02.2020
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол, бо эртен болган Тыва Республиканың Чазааның аппарат хуралында “Тывада коронавирус аарыглыг хамаатылар ужуп келген. Оларның хөй кезии - Кыдаттан” дээн интернет четкизинде социал арыннарда шынга дүүшпес медээлерге удур шынныг фактыларга үндезилээн “Чок” деп харыыны берген.
“Россия Федерациязында, ооң иштинде Тыва Республикада, коронавирус халдавырындан аараан Россияның болгаш өске-даа даштыкы чурттарның чаңгыс-даа хамаатызы бүрүткеттинмээн болгаш илереттинмээнин дыңнадып тур мен. Чон ортузунда дүвүрээзинни болдуруп, интернетте тарай берген медээлерге корум-чурум камгалаар органнар үнелелди берзин. Кижилер ортузунга меге чүүлдер тарадып, хөлзээшкин болдурары дег багай чүве чок. Ындыг кижилерни илередип, административтиг харыысалганы оларга онаар херек. Республиканың Юстиция яамызы ук хөделиишкинерге юридиктиг демдекти бээр апаар. Роспотребнадзорга Лунсинниң удуртулгазы-биле чугаалажыр даалганы берген турган мен. Компанияның удуртулгазы, чуртунда нептерээн коронавирус аарыы-биле холбаштыр, кышкы дыштанылгадан ажылчыннарының келирин түр када соксаткан.
Февраль 6-да республикада келген 10 кыдат хамааты халдавырлыг аарыглар эмнелгезинде карантинни эртип турар, аараан деп эмчи түңнели чок. Шагаан-Арыг эмнелгезинде халдавырлыг аарыг улусту тудуп турар дээн мугулай медээ, канчап-даа шынга дүүшпес.
Роспотребнадзорнуң Тыва Республикада эргелели, республиканың Кадык камгалал яамызы чонга ажык дыңнадыышкынны бээри-биле брифингини организастаар херек. Ону бирги удуртукчулар дыңнадыры дээштиг. Бир эвес коронавируска чигзиниишкин тыпты бээр болза, бирги удуртукчуларга албан дыңнадыр. Ону долгандыр меге медээлер өөскүп, чон ортузунга шуугаазын үндүрбес кылдыр.
Халдавырлыг аарыглар эмнелгезин белеткээн, эм-таңны курлавырлаан, шупту эмчи ажылдакчылары аарыгга удур туржурунга белен. А Монополияга удур албан арынга маскалар, эм-таң аймаанга өртек өстүрерин болдурас дээш аптекаларга хыналдаларны чорудар. Короновирус дээш эвес, ОРВИ и грипп дээш дыка хөй школаларда карантин чарлаттынганын чон билген турар ужулуг деп” – Тываның Баштыңы чугаалаан.
Немелде тайылбыр:
Тыва Республиканың Кадык камгалал яамызы коронавирус халдавыры келген деп социал четкилерде тараттынган медээлерге хамаарыштыр дыңнадыгны кылган: Тыва Республиканың девискээринде коронавирустан аараан чаңгыс-даа таварылга чок болгаш, чон ортузунга дүвүрээзин үндүрбезин дилээн.
Каразыттынып турар кижилерде коронавирус ирги бе дээн чигзиниишкинни лабораторлуг шинчилелдер бадыткаваан, ол хамаан чок оларда соокка алыскан азы халдавырыг ааргдан аараан им-демдектер чок болган.
Роспотребнадзорнуң Тыва Республикада эргелелиниң сүмелээни езугаар, даштыкы чурттардан келген республиканың шупту чурттакчыларын эпидемиолог эмчилер хайгааралда алганын сагындыраал. Бадылаан чурум езугаар, бистиң чуртче келген хамаатыларны – даштыкыларны болгаш чаңгыс чер-чурттугларывысты 14 хонукта аңгылаан. Лабораторлуг анализтери эки-даа болза, 14 хонук эртпээнде, карантинге турар. Аарыгны болдурбас дээш ону албан чорудар.
Халдавырлыг аарыглар эмнелгезиниң эмчилер хайгааралында үш российжи база үш даштыкы хамаатылар 14 хонуктуң карантинин эрти турар. Новосибирск хоорайның лабораториязындан келген харыылар эки болган, ам-даа манап турар түңнелдер база бар. Ол кижилерниң байдалы эки, чаңгызында-даа аарыг шинчи чок.
Бодунуң чуртунга база Москвага карантин ханылдаларын эрткен 10 даштыкы мигрант февраль 6-да Кызылда келгенин сагындыраал. Ол бөлүктү эпидемиолог эмчилер аэропорттан-на 14 хонуктуң изоляторунче дорт апарган. Аарыг шинчилиг чаңгыс-даа кижи чок. Роспотребнадзорнуң Тыва Республикада эргелелиниң медээзи-биле алырга, кыдат компанияның ажылчыннарын бээр дедир кээрин түр када соксаткан.
Коронавирус, грипп болгаш ОРВИ, база өске-даа халдавырлыг аарыгларны болдурбазы-биле, холду саваңнап чуп, думчук үдүн аштаарын эмчилер сүмелеп турар. Грипп болгаш ОРВИ аарыгларының көдүрлүүшкүнүнүң үезинде хөй кижилер чыылган черлер баарда арынга масканы кедер, агаарга дүүштүр хептенир, эмчиниң сүмелээни витаминнерни чиир. Өрээл иштин агаарлаткаш, өл арыглаашкынны чорудуп, агаарны өй-тап тудар.
Поликлиникаларда дежурный эмчилер аарыг өөскээн үеде, 20.00 шакка, дүрген дуза албаны 21.00 шакка чедир ажылдаар. Дүнеки үеде ОРВИ база грипп дээш дүрген эмчи дузазын кыйгыртыр.