04.02.2020
2019 чылда «Культура» национал төлевилелдиң Тывада күүселдезиниң түңнелдерин үндүрген. ТР-ниң культура сайыды Алдар Тамдынның дыңнадыы-биле алырга, ону боттандырарынга «Культура хүрээлели», «Чогаадыкчы кижилер» база «Сан-чургайлыг культура» деп регионнуң үш иштики төлевилелдери ажылдаан. Национал төлевилелдиң кол көргүзүү - культура албан черлеринде хемчеглерни барып көөрү 33 хуу күүсеттинген.
«Сарадак – 2019», «Джаз-Фьюжн», «Хамнаарак», «Авамга тураскааттым» фестивальдарны эрттирген. Чогаадыкчы төлевилелдерни боттандырарынга Тываның Баштыңының грантыларын тускайлаан. Чайгы дыштанылга үезинде Россияның шериг-төөгү ниитилелиниң шериг-төөгү сменазынче уругларны хаара туткан. Республикада улуг ужур-уткалыг хемчеглерни чырыдар дээш «Сан-чурагайлыг культура» төлевилел шугуму-биле «Культура өнчү-салгалы» порталды ажыткан, ол ышкаш Россияның Национал электроннуг библиотеказының долу сөзүглелдиг баазазынче кирерин хандырган. Тываның Национал музейинде кадагалаттынып чыдар экспонаттар дугайында медээлерни смартфон таварыштыр билип алырынга «Артефакт» чурагайлыг платформада мультимедиагидти киирген.
2019 чылда «Культурлуг хүрээлел» төлевилелдиң акшаландырыышкынынче 83 млн. 759,5 муң рубльди аңгылаан. Ол акша-хөреңги-биле Теве-Хая суурда модельдиг библиотеканы ажылдаткан, Кызыл, Шагаан-Арыг хоорайларның база Хову-Аксы, Каа-Хем суурларның культура бажыңнарында 4 кинозалды ажыткан, Туран, Кызыл, Шагаан-Арыг, Бай-Хаак, Тоора-Хемде уругларның уран чүүл школаларында 5 пианинону садып тургускан. Шамбалыг, Ак-Тал, Кундустуг, Адыр-Кежиг, Чөөн-Хемчиктиң Хайыракан, Кунгуртуг база Шуурмак суурларда 7 көдээ культура бажыңнарынга капиталдыг септелгени кылган.
2020 чылда Суш, Кочетов, Солчур, Шекпээр, Сукпак, Мөрен суурларда культура одагларынга капитал септелгелерни планнаан. Мөрен биле Каа-Хемге модельдиг ийи библиотеканы ажыдар. ТР-ниң Культура яамызы кинозалдар ажыдары-биле Кино фондузунуң конкурузунче чагыны киирген. албан черлериниң 55 ажылдакчызының билиг-мергежилин бедидери-биле чорудар. Эрткен чылда ышкаш, делегей болгаш регионнар чергелиг фестивальдарны эрттирип, талантылыг аныяктарны гранты-биле деткиири демдеглеттинген. Культура албан черлеринге кижилерниң келирин 2 млн. 80 муң кижи чедери планнаттынган.