03.02.2020
Тывада мал-маганны болгаш азырал амытаннарны чаңгыс аай учет системазынче бүрүткээри уламчылавышаан.
«REGAGRO» регион тургузуун 2019 чылдың февральда тургускан. ТР-ниң Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызының дыңнатканы болза, эрткен чылын республикада бөгүнде бар шупту 170,6 муң баш улуг бода малдың 16 хуузун, азы 27,5 муңун баазада кирген.
Инек малдан аңгыда, 91,5 муң баш чылгы малдың 487-зи, 1,19 млн баш өшкү, хойнуң 560-ы база 16 ыт маркировканы эрттип, боттарының дугаарларын алган. «Тыва аът» төлевилел-биле республикада 8492 аътты шинчилээн. Оларның 4,5 муңунга электроннуг санаашкын хандырар микрочиптерни салган. Малдың шуптузун «REGAGRO» медээлериниң чаңгыс аай баазазынча киирер.
«REGAGRO» – көдээ ажыл-агый дириг амытаннарын учетка ап, бүрүткээриниң чаңгыс аай информастыг автоматчыткан системазы болур. Ону көдээ ажыл-агый ажыл-чорудулгазында хүн бүрүнүң ажылын күүседип, албан черлери-биле кады ажылдаарынга эптиг болзун дээш тургускан. Ол система ветеринарлыг албан черлериниң эмчилеринге мал-маганны бүрүткеп, санаарынга үени, күштү, акша-хөреңгини камнап алырынга, ажыл-чорудалганы планнап база контрольдаарынга, эпизоотиктиг байдалды шинчилеп, эрттирип турар хемчеглерни контрольдаарынга, отчетту тургузарынга ажыктыг.
Оон аңгыда, Тывада малды учетка ап, бүрүткээринге, мал оорунга, мал аарыгларынга база шынары куду продукцияга удур демисежиринге система дузалыг деп санап турар. Биркаларлыг, микрочиптерлиг, электроннуг демдектерлиг, татуировкаларлыг болгаш өске-даа им-демдектерлиг малды хайгаараары белен, чижээ, кайы ажыл-агыйдан антибиотиктиг сүт партиязы сүт заводунче киргенин тодарадыры белен апаар. Чаңгыс аай реестрде хууда дугаары база бижии-биле багай чиг этти кайы малдан алганын илередип тып эккээр.