01.10.2019
Тываның Чазааның ажыл-чорудулгазының бир чугула кезээнге - республиканың чурттакчы чонунуң түреңги чоруун чавырылдырары хамааржыр. Аңаа даянгаш регионнуң тускай программаларын ажылдап, губернатор төлевилелдерин боттандырып, чонга боттуг дузаны көргүзүп турар.
Чөөн-Хемчик кожууннуң Ийме суурунда сүт садып-сайгарылгазын организастаары-биле өг-бүлениң биче хемчээлдиг фермазын ажылдадыр төлевилел баштайгы базымнарын эки эгелээн деп болур. Амыдырап-чурттаарының кудуку хемчээлинден эвээш орулгалыг 10 өг-бүле ук төлевилелде эки тура-биле киржип турар. Хакас Республикадан сүткүр уксаалыг симменталь 50 инекти садып эккелгеш, төлевилел киржикчилеринде үлээн.
Төлевилелди бүрүнү-биле боттандырып, ооң төнчү түңнелин чедип алыр дээш, республика бюджединден 4210,0 муң рубльди, тус чер бюджединден 500,0 муң рубльди тускайлаан болза, киржикчилер 100-100 муң рубльди салган. Ол акша-хөреңги-биле уксаалыг малдарны, саалда аппараттарын, кажаа тудар ыяштарны садып, мал-маган база ыяш сөөрткен транспорт чарыгдалын, Ийме суурнуң суггат системазының төлевилел-дөзевилел документилерин ажылдап кылырын дуглаан.
Амгы үеде төлевилелдиң 7 киржикчизи кажаа-хораазын тудуп дооскалак, 3 өг-бүле эрги ферманы септеп-селип ап турар. Төлевилел киржикчилери малын хүр-менди кыштадыры-биле, бир башка онааштыр 12 центнер мал чемин курлавырлап алыр ужурлуг. Бо хүннүң байдалы-биле, 60 тонна сиген белеткээр планын 83 хуу чедирип алган. Сентябрь ортандан 50 тонна хоолулуг мал чеминиң белеткелинче кирген.
Төлевилел киржикчилериниң алган инектериниң 25-жи оолдапкан. 10 эр база 15 кыс бызаа олчалыг болганнар.
Бир хүнде бир баштан ортумаа-биле 10-11 литр сүттү саап турар. Кожуун чагыргазының көдээ ажыл-агый эргелелиниң машиназы-биле октябрьның эге хонуктарындан эгелеп, саанчыларның сагган сүдүн “Хүндү” КБК-ның сүт болбаазырадыр цегинде дужаап эгелээр.
“Көдээ черлерниң комплекстиг хөгжүлдези” күрүне программазының чорудуу-биле 2020 чылда төлевилел киржикчизи К.Б. Ондарның коданынга сүт хүлээп алыр пунктуну ажылдадып, сүттен аңгы-аңгы чемнер бүдүрер цехти алызында барып ажыдар план бар.