14.08.2019
Август 14-те, С.Пюрбю аттыг улусчу чогаадылга бажыңынга, хөй-ниити организацияларының киржилгези-биле “2019 чыл – национал сорулгаларны чедип алырының оруунда” деп деп шуулган болуп эрткен.
Ниитилелдиң бүгү адырлары: кадык камгалалы, өөредилге, демография, сайгарлыкчы чорук, чурагайлыг экономика, чурттаар оран-сава болгаш хоорай хүрээлели, айыыл чок болгаш шынарлыг оруктар, культура, спорт төлевилелдеринге хамаарыштыр республиканың яамы, ведомстволарының төлевилел офистериниң талазындан кандыг ажылдар кылдынып эгелээнин, чоокку беш чылдың планнарын, 2024 чылда кандыг түңнелдерни чедип алырын тодаргайы-биле таныштырган. Т
ываның Баштыңы Шолбан Кара-оол шуулганның ажылынга киришкеш, РФ-тиң Президентизи Владимир Путинниң национал сорулгаларын бистиң регионга чедип алыр дээш республиканың хөй-ниитизи биле күрүне болгаш муниципалдыг эрге-чагырга база удуртулга органнары демниг ажылдаарын демдеглээн.
“Бо хүн анаа эвес хүнде, Республика хүнүнүң бүдүүзүнде чыглып, регионнуң бурунгаар базымынга кылыр ажыл-херектерни хөй-ниитиниң киржилгези-биле сайгарарып чугаалашкан шуулганда чыглып келген бис. Бо чылдың майда, Россияның Президентизи В. Путин чазактың мурнунга 2024 чылга чедир күүседир 12 угланыышкынны салган. Социал-экономиктиг хөгжүлделиг 12 угланыышкынның боттаныышкынын бүгү чуртка чедип алыр дээш, национал төлевилелдерни ажылдап кылган. Аңаа даянгаш, чурттуң субъектилери боттарының төлевилелдерин ажылдааш, ону боттандырып эгелээн. Президентиниң айыткан сорулгаларының күүселдезин республикага чедип алыры бистиң мурнувуста кол сорулга болур” – деп, Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол демдеглээн.
“Чурттуң кол байлаа болур нацияның санын көвүдедирин чедип алыры - чурттуң президентизиниң бир айыткалы. Мында чоннуң кадыкшыл байдалын быжыглаарының, ие-чаштың келир үезинче угланган болгаш чайгаар өзүлдени чедип алырынга калбак хемчээлдиг деткимче-дузаларны чедирери, ортумак назы-харны узадыры мурнуку черни ээлээн. Чайгаар өзүлде талазы-биле чуртта бирги черни бо каш чылдарда ээлеп турар бис. Тываның чурттакчы чонунуң ортумак назыны 66,5 хар четкен. Мында эмчи дузаның экижээни, кемниг аар херектерниң эвээжээни, чуртталга байдалының таарымчалыг апарганы салдарлыг болганын демдеглээр апаар. Республиканың кожуун, суурларында спортче чонну хаара туткан объектилерниң санын көвүдедип, чаа школалар, садиктерни тудуп турар бис. Кижилерниң амыдырал-чуртталгазының байдалдарын экижидеринче бо бүгүнү угландырган. Национал төлевилелдиң төнчү көргүзүү – чонга бүгү-ле таарымчалыг эки байдалдарны тургузарын чедип алырында ” – деп, Тываның Баштыңы демдеглээн.
Республиканың 1 дугаар эмнелгезинде хан-дамыр аарыгларының талазы-биле төптүң эмчизи, медицина эртемнириниң кандидады Росси Күжүгет “Кадыкшыл” национал төлевилелдиң республикада боттаныышкынынга таныштырылганы кылган. Хан-дамыр, ыжык аарыгларынга удур демиселде республиканың эмчилери кандыг көргүзүглерни чедип алырын, кандыг дериг-херекселдер-биле четчеленип, чеже эмнелге комплекстери туттунар деп турарын таныштырган.
Кызыл кожууннуң Көк-Тей школазының директору Елена Ивановна Филипова республиканың 449 өөредилге организациялары, ооң иштинде 187 уруглар садтарынга, 173 школаларга база немелде өөредилге албан черинге ажылдар дугайында көргүзүг материалдарын ажыглап тайылбырлаан. Өөредилгениң утка-шынарын бедидип, амгы үеге дүүшкен инфраструктураны тудуп, профессионал кадрларны белеткеп, уругларның бүгү-ле чүүлдерге салым-чаяанын ажыдары – төлевилелдиң сорулгазы. Республика ол бүгүнү күүседир дээш 7 аңгы төлевилелди боттандырып эгелээн. Бо чылын республикага 4 чаа школа база уруглар садтарынга 19 бөлүк тудуп эгелээнин, республиканың келир үези – чаштарга таарымчалыг байдалдарны тургузар дээш оон-даа хөй ажылдар боттанырын сонуургаткан
Аян Серен-Доржу сайгарлыкчы чорукту деткээн төлевилел, Бии-Хемден Аяна Монгуш демографтыг байдал, Ренат Ооржак чурагайлыг экономиканы хөгжүдер, “Кызылхоортранспорт” бүдүрүлгезиниң директору Сергей Лаптев таарымчалыг чурттаар хүрээлел талазы-биле чыылганнарга тодаргай дыңнадыгларны берген.
Тываның Баштыңы Ш. Кара-оол ханы уткалыг таныштырылгаларны кылганы дээш бурунгаар көрүштүг ажылдап чоруур аныяктарга четтиргенин илередип, чырык үзел-бодалдыг, холу туттунгур шак-ла мындыг кижилер хөй болур болза, республикавыстың мурнувуста салдынган улуг сорулгаларны чедип алыр бис, деп онзалап айыткан.