01.03.2019
Чоннуң шыгжамырынга немелде хемчеглерни болгаш экономиктиг политиканы күштелдирер айтырыгларны сайгарган Тываның Чазааның болгаш Дээди Хуралының каттышкан чөвүлел хуралының киржикчилери, февраль 26-да, Тыва Республиканың Баштыңының илеткелинге хамаарыштыр боттарының бодалдарын илередип, айыттынган темаларны депутаттар-биле чугаалашкан.
Кара-кыс Аракчаа, «Тыва Республиканың эмчи-социал айтырыглар болгаш удуртулга эртем-шинчилел институду» КБӨА директору:
- Президент ядыы чорукту 2024 чылга чедир ийи катап эвээжедир даалганы берген. Ооң мурнунда шак-ла ындыг онаалданы күүседир дээш 15 чыл эрткен болза, ол ам дыка нарын айтырыг бооп турар. Ынчангаш ол айтырыгны шиитпирлээрде эртемге даяныр херек деп, республика баштыңының чугаалаанынга каттыжып тур мен.
Тывада хоочураан ядыы-түреңги чоруктуң бирги чылдагааннарын илередир херек.
Чижээ, бистиң ядыывыстың этнопсихологтуг тайылбырын тургузуп алыр болзувусса, ол дыка дузалыг. Кижи хөйнү билген тудум, ядыы байдалдан дүрген үнерин кызыдып, сайгарлыкчылаар күзелди оттурар бодалдар көвүдээр.
Чидиг байдалды бүгү талазындан өөренири, шын. Экономистер, математиктер, социологтар кирген шинчилел бөлүү негеттинип турар. Ол бөлүк регионнарда, Россияда чүге ядыыл дээрзин делгереңгей шинчилеп көөр ужурлуг. Критерийлер дээш, өске-даа хемчеглерни чаңгыс аайлап, бөлүктээрин болдурбаза чогуур деп санаар мен.
Тываны эң ядыы дээн-дир. Ындыг болзажок, 2013 чылда ВЦИОМ Россияга, кым эң аас-кежиктиг деп, айтырыгны чорутканын дыка эки сактып тур мен. Бистер ол рейтингиде бирги черде болган бис.
Амыдырал-чуртталгавыска таарышпайн турган болзувусса, боттарывысты аас-кежиктиг деп санавас бис. Маңаа санаашкын медотологиязы херек деп бодап тур мен, эртемденнер ол айтырыгны күзелдии-биле кылыр боор.