04.04.2017
Тываның муниципалдыг эрге-чагыргазы болгаш оперативтиг албаннары бирги ээлчегде суг үериниң байдалын контрольга алыр. Регионнуң баштыңы Шолбан Кара-оол чазак хуралында ындыг даалганы берген. Кызыл кожууннуң Каа-Хем суурда байдалды чайлаткан соонда, муниципалдыг чергелиг онза байдал чурумун Чөөн-Хемчик кожуунда чарлаан.
"Апрель 3-түң хүнү-биле алырга, Чадаана хоорайда сугга алыскан бажыңнар чок, түр үеде чурттаар пунктуда когараан кижилер база чок. Кижилер бажыңнарынче чана берген. Бо неделяда сооксумаар болурун агаар медээзи дыңнадып турар.
Тываның Чазааның онза байдалдар комиссиязының даргазы Аяс Чудаан-оол-биле ажыл планын дугурушкан. Бо чоокку хонуктарда дилээшкин-камгалал отрядының база ХК болгаш ОБ албанының камгалакчылары дежурныйлаашкынын барыын талада быжыглаан. Чүге дизе суг барыын таладан кээп турар. Хар база ында хөй чагган. Кара-Хөл суурда, Ак-Довурак база Сүт-Хөлде доктаамал дежурныйлаашкынны органистаан. Оон аңгыда эрээн хар суунга база муниципалдыг тургузугларының ажыл-чорудулгазынга контрольду хандырары-биле оперативтиг бөлүктү ынаар чоруткан» - деп, ОБЯ-ның Тывада кол эргелелиниң начальниги Андрей Назаров дыңнаткан.
Кызылда 55-ки мотоадыгжы (дагжы) бригаданың шериг албанныглары сугга алыскан черлерде уржуктарны чайладыр ажылдарга киржиринге белен. Төп шериг округунуң командылал черинден чөпшээрел келгенин Тываның Баштыңы тайылбырлаан. Регион херек болза, КЧМ-биле хандырып, чаңгыс аай хөделиишкиннерни чорударынга белен.
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол чурттакчы чон-биле харылзаалыг болурунче муниципалитеттер удуртукчуларын кыйгырган. ОБ болу берген таварылгада чурттакчы чонга дарый дыңнадыр.
"Бирээде, чурттакчы чон-биле харылзааны тудары чугула. Онза байдалдар дугайында чонга дарый дыңнадыр, аварийлиг байдал тургустунганының айтырыын дораан айтыр. Ийиде, күштерни болгаш дериг-херекселдерни мөөңнээр. Барыын талакы угже күштерни чыыр дээн Андрей Амангэльдевичиниң дыңнадыын деткип тур мен. Болдунар болза, деткимчени көргүзер херек. Суг үериниң байдалынга хамаарыштыр, сонуургалдыг шупту структуралар байдалды контрольга тудуп, чогуур хемчеглерни үезинде алзын. Хүндүлүг эштер, чурттакчы чон ындыг амыр эвес байдалда келген. Орулгалары ол эвээш, сөөлгү эт-севин чидирип алырының айыылы ол улуг. Кижилер кайы хире берге байдалга таваржып болурун даап бодап көрүңер. Ынчангаш онза байдалдарны болдурбас дээш, бистиң албаннарга дузалаары – бир дугаар кол айтырыг ол» - деп, Тываның Баштыңы чугаалаан.
Суг үери-биле чергелештир өрт айыылының онза үези келирин база чугаалашкан. "Экология чылында арга-арыг девискээрлерин камгалаар талазы-биле улуг хемчеглерни чорудар херек. Камгалап алганывыс девискээрлерни бо удаада база хайгаарап карактаар дээрзинге бүзүрээр мен. Ынчангаш шуптуңар, ылаңгыя Күрүнениң арга-арыг комидеди, арга-арыг өрттерин болдурбас дээш чогуур хемчеглерни алырын дилеп тур мен» - деп, Шолбан Кара-оол чугаалаан.
Регионнуң удуртукчузу чаагайжыдылга дээш муниципалиттер-биле кады кылыр ажылдың, Кызылга, Каа-Хем суурга база өске-даа девискээрлерге ыяштар олуртурунуң ажыл планын неделя дургузунда тургузарын Тываның Арга-арыг комитединиң удуртукчузу Альберт Бараанга онааган.