23.11.2016
Ноябрь эгезинде регионга канчаар-даа аажок улуг хар чагганының уржуктарын чайладыр талазы-биле ажылды контрольдап турар, АҮК айтырыгларының талазы-биле бодунуң оралакчызы Байбек Монгуш база Бай-Тайга малчыннарын эргий кезээн ХК база ОБ агентилелиниң удуртукчузу Аяс Сарыглар-биле Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол вторникте ужурашкан.
Аяс Сарыглар амгы үеде ында байдалды илеткээн. Кандыг-даа дуза албаан малчын коданнар ам-даа барын ол дамчыткан. Оларның аразында «Аныяк өг-бүлеге кыштаг» губернатор төлевилелиниң киржикчилери база бар. ХК база ОБ агентилелиниң ажылдакчылары харга чоруур техниказы-биле ынаар четкеннер. Шупту малчын турлагларны база ында чурттап турар өг-бүлелерниң кежигүннерин аңгы даңзыже киирген.
276 кыштагның 215-инче орук ажык. Кара-Хөл сумузунда 104 турлагның 12-зинче орук амдыызында аштаттынмаан. Алаш хемде дош быжыкбаанындан, 47 малчын турлагже баар арга чок.
Бай-Тайга кожуунда 4: Шуй сумузунда – 2, Бай-Тал сумузунда – 1 база Кызыл-Даш сумузунда – 1 малчын турлагларже чедери берге черде, ынаар чүгле аъттыг барып болур. Агентилелдиң ажылдакчылары аъш-чемниң чогуур курлавырын чедирип, малчын аалдарның девискээрин аштаарынга дузалашканнар.
Тээлиде (15), Ээр-Хавакта (12), Хемчикте (10), Бай-Талда (82), Шуйда (28), Кызыл-Дагда (25) кыштагже оруктарны бүрүнү-биле аштаан. Барыын-Хемчик кожуунда малчын турлагларның саны – 225, оларның 213-үнче орукту аштаан, 12-зинче чедери арай берге. 179 малчын-биле мобильдиг харылзаа бар, 46 турлагда харылзаа чок. Ак (20), Аксы-Барлык (20), Аянгаты (6), Барлык (20), Бижиктиг-Хая (8), Кызыл-Мажалык (33), Эрги-Барлык (20), Барлык (20) суурларның малчын турлагларынче оруктарны аштап-арыглаан. Хөнделеңде – 9, Барлыкта - 3 кыштагже орук аштаттынмаан. Аңаа аар техника херек.
Бай-Тайгада чагган улуг харның уржуктарын чайладыр талазы-биле моон-даа соңгаар кылыр хемчеглерниң чурумун ужуражылганың түңнелдери-биле республика Баштыңы Шолбан Кара-оол доктааткан.
«Эң-не ыраккы малчын коданнарда байдалдарны сайгарып көргеш, ХК база ОБ агентилелиниң штавын Арга-Баары деп черге тургузарын шиитпирледивис. Ынаар мал чемин чедирип, малчыннарга үлээр. Одар шөлдерин далбыйлаар үш тракторну Кара-Хөлдүң Сукпак деп черге тургузар. Республикада күрүне деткимчези-биле алган шупту тускай техникаларны Бай-Тайга биле Барыын-Хемчикте ажылдарже хаара тудар. Бир эвес малды согар апарза, малчыннарга каража болбас кылдыр, рынок өртээнге эътти садар. Көдээ ажыл-агый яамызы ону контрольдаар ужурлуг» - деп, Шолбан Кара-оол бодунуң блогунда дамчыткан.
Оон аңгыда Кара-Хөл суурнуң малчын коданнарынга Көдээ ажыл-агый яамызының харыысалгалыг ажылдакчыларын быжыглаарын Тываның Баштыңы айыткан. Улуг харның уржуктарын улуг онза байдалдарже шилчиткен херээ чок деп, Шолбан Кара-оол база катап демдеглээн. Бүдүн чуртта улуг хар дескизи-биле дүшкен. Агаар-бойдустуң кандыг-даа шылгалдаларынга белен болуп, чогуур мал чемин чайгы үеде белеткеп, республика курлавырын чылдың-на долдуруп, хенертен болур байдалдарда техниктиг курлавырларны мөөңнеп база ажылдың тодаргай планын тургузуп билирин сагындырган.