18.11.2016
Моолдуң үш аймааның: Убсанур аймактың губернатору Д. Батсайхан, Захван аймактың губернатору Д. Батсайхан база Копту аймактың губернатору Д. Галсандондог Тывада албан езузу-биле келген. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Моолдан коллегалары-биле садыг-экономиктиг, эртем-техниктиг, культурлуг кады ажылдажылга дугайында дугуржулгада атты салган.
Республика Баштыңы губернаторлар-биле ужуражылга үезинде, Россия биле Моолдуң аразында дипломатчы харылзааларны тургусканының 95 чыл база Тыва-биле кожа-хелбээ республиканың аразында дипломатчы хамаарылганың 90 чылын бо чылын демдеглээн улуг төөгүлүг хүннерде болуп турарын демдеглээн.
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол: «Россияда Моолдуң Төлээ чериниң хемчеглеринге чиңгине консул Баасанжав Ганцэцэг-биле кады киржип турдувус. Россия биле Моол Арат Республиканың аразында дипломатчы хамаарылгаларның тургустунганының 95 чылынга тураскааткан ужуражылганы база байырлыг хүлээп алыышкынны Россия Федерациязында Моолдуң онза болгаш бүрүн эргелиг элчини, дээрги Дэлгэрмаа организастаан. Дыка-ла чылыг хемчег болган. Кызылда Моолдуң чиңгине консул чери-биле кызыгаар аймактарның губернаторларын Тываже чалаанывысты бүрүн эргелиг элчинге дыңнаткан бис.
База бир чугула хүннү демдеглейн. Тыва Арат Республика биле Моол Арат Республиканың аразында дипломатчы харылзааның тургустунганының 90 чылын кады демдеглеп турар бис. Ол база төөгүлүг барымдаа-дыр. Көрүңер даан, ужуражырынга төөгүлүг чылдагааннар-ла хөй. Тыва биле Моолдуң кызыгаар аймактарының аразында кожа-хелбээ найыралчы харылзааларга үндезилеттинген сырый кады ажылдажылга кезээде турганын демдеглээр херек. Кожа аймактарны баштап турган шупту коллегаларым-биле хууда база ажыл-агыйжы, найыралчы харылзаалыг мен. Бистиң аравыста база эш-хуу, эки хамаарылгалар тургустунарынга идегээр-дир мен. Ниити ажыл-агыйжы сонуургалдарывысты боттандырарывыста болгаш регионнарны хөгжүдеривиске ол дузалыг».
Албан езузунуң ужуражылгазында ийи тала, 2016 чылдың июньда Ташкентиге ШОС (Шанхай кады ажылдажылга организациялары) деңнелинге аттар салганы «Россия-Моол-Кыдат экономиктиг коридорну тургузар дугайында дугуржулгага» хамааржыр кады ажылдажылганың болгу дег угланыышкыннарын сайгарган.
Эът продуктуларының киир сөөртүр, кызыгаар садыглажыышкынының хемчээлин улгаттырар айтырыгларны база чугаалашкан. Российжи-моол күрүне кызыгаарының тыва участогунуң эрттирилге пунктузунда кызыгаар таварыштыр хамаатыларның аргыжылгазы база чүък эрттирилгези 4 катап улгатканын демдеглээн. РФ-тиң Чазааның база Моолдуң Чазааның аразында 2014 чылдың сентябрь 3-те «Россия Федерацияның хамаатылары биле Моолдуң хамаатыларының кады чоруурунуң байдалдарының дугайында» дугуржулга күш кирген соонда, ол чедип алдынган.
Тыва Республиканың Чазаа Хандагайты (Россия) - Боршоо (Моол) автомобиль эрттирилге пунктузунуң хөй талалыг эрге-байдалын чедип алыр дээш ам-даа ажылдап турарын Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол дыңнаткан. Россияның транспорт сайыды М.Ю. Соколов-биле ажыл-агыйжы ужуражыышкының үезинде, «Күрүне кызыгаары» федералдыг тускай сорулгалыг программаже Тыва Республиканың Чазааның сүмелээни негелделери-биле Хандагайты (Боршоо) АЭП-ти эде чаартырының айтырыын киирерин чедип алганын дыңнаткан.
Тыва Республикага Убсанур, Завхан база Копту аймактарның губернаторларының ажыл-албанының түңнелдери-биле, кады демниг кады ажылдажылганың бурунгаар угланыышкыны кирген хемчеглер планынга атты салырын шиитпирлээннер.
«Кызыгаар чоогунуң садыг-экономиктиг, культурлуг кады ажылдажылгазының оруктарын сайгарып чугаалашкаш, дугуржулгага атты салдывыс. Кызыгаар чоогунуң садыглажыышкынын, тарнспорт харылзаазын хөгжүдери база бистиң күрүнелеривистиң удуртукчуларының аразында дугуржулгаларны күүседириниң чамдык айтырыглары бистиң ниити сонуургалывыста. Юбилейлиг ийи улуг хүннерге тураскааткан - Россия биле Моолдуң аразында дипломатчы харылзааларны тургусканының 95 чылы база Тыва биле акы-дуңма республиканың аразында дипломатчы хамаарылганың 90 чылын демдеглээн каттышкан хемчеглерже коллегаларны чаладым» – деп, Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол бодунуң блогунда албан езузунуң ужуражылгазының соонда бижээн.
Пятницада моол аалчылар Россия биле Моолдуң аразында дипломатчы харылзааның тургустунганының 95 чылынга тураскааткан делгелгени сонуургааннар.