Тываның Баштыңы кызыгаар черде Эрзин кожууннуң малчыннарынга моральдыг болгаш материалдыг деткимчени көргүскен

  Республиканың эң-не мурнуу чүгүнде кожуун ак хары база чамдык черлерде дошталдыр доңа берген одар-белчиири-биле уткуп алган. «Бай-Хөл» КБК-зының 20 муң баш шээр малынга күрүне дузаламчы кылдыр дүжүрген 45 тонна сула база сиген-ширбиилиниң ачызында, малчыннар нарын кышты улуг чидириг чок эртип турар. Ындыг-даа болза, 400 хире баш мал когараан. Ам малчыннарның мурнунда сорулга – малдың чаш төлүн чидириг чок камгалаар.

  «Бай-Хөл» КБК 56 малчын коданныг. Тываның Баштыңының бо удаада четкени Куйлуг-Шатта малчынның аалында 427 баш уксаалыг хой бар. Оларның чамдыызы оолдапкан. Ажыл-агыйның зоотехниктери малды доктаамал хайгааралда алган. Аныяктарның бирээзи Холчук-оол Чалама, мал оолдаашкыны – төрүүр малды, чаш хураганнарны онча-менди алыр дээш, дүн-хүн, дыштаныр дивейн ажылдаар харыысалгалыг үе ол деп демдеглээн.

 Малчыннар Тываның Баштыңы-биле ужуражып тура, Эрзинниң көдээ ишчилери кышты хүр ажыр дээш, бот-боттарын деткижип, берге айтырыгларны кады сүмележип турарын чугаалаан. 

 «Чүнүң-даа мурнунда, бир дем-биле бергелерни кады ажып эртип турары мени өөрттү. Малчын аратка күрүне деткимчези кылдыр бергенивис тускай техника - МТЗ-82 тракторну аай-дедир ачылажып, кышкы үеде ооң ажыын хөй өг-бүле көрүп турар болду. Хар ам-даа улуг, нарын үеде мал төрүп эгелээн. Ынчангаш малдың чаш төлүн камгалаар дээш, шупту аргаларны ажыглаар апаар. Мал одарында харны трактор-биле далбыйлаарынга солярка-биле дузалаарын дугуруштувус. Бюджетте акша чедишпес-даа болза, күш-ажылдың кижилерин деткивес болза, хоржок». 

 Хар эрип баткан соонда, малды суггарары бергедей бээр, ынчангаш Хөндей деп черге кудук кастырар айтырыгны өөренип көөрүн Шолбан Кара-оол аазаан. Ону кылдырарынга республика бюджединден 1,2 млн. рубльди үндүрер апаар.

  Тываның Баштыңы малчыннар-биле ужуражылга үезинде Тывада боттандырып турар төлевилелдер – Сукпак суурда эът комбинадының тудуун, «Аныяк өг-бүлеге – кыштаг» төлевилелди, чурттакчы чоннуң 17 социал бөлүктеринге хууда чурттаар бажың тудуп алырынга 300 куб ыяшты аңгылап турарын тайылбырлаан.

  Шолбан Кара-оол тус черниң эрге-чагыргазынга, Эрзин кожууннуң ажыл-агыйларындан хойларны таарымчалыг өртек-биле, өске кожуннарда «Аныяк өг-бүлеге – кыштаг» төлевилелдиң киржикчилеринге садарын сүмелээн. 

  Аныяк малчыннарны деткиир дээн Тываның Баштыңының эгелээшкинин эрзинчилер республиканың мал ажыл-агыйын хөгжүдеринге келир үеже көрген, аныяктарга таарымчалыг эки ажыл-херек-тир деп үнелээннер. 

  Республика Баштыңы, Эрзин кожууннуң тус чер бот-башкарылга органнарынга, малдың продукциязын болбаазырадыр биче бүдүрүлгелерни организастаар даалганы берген. Тываның Чазаа эң-не кедилиг төлевилелдерге технологтуг дериг-херексел садып алырынга грант деткимчезин көргүзерин аазаан.