07.10.2015
Көдээ ажыл-агый болгаш болбаазырадылга үлетпүрүнүң ажылдакчызының хүнүнде тус черниң көдээ ажыл-агый бүдүрүкчүлериниң делгелге-ярмарказы болуп эртер. Бо хүнге чедир ярмаркага киржир күзелин Тываның бүгү муниципалдыг тургузугларындан 100 ажыг кижи илереткен.
Сүт продукциязы, эът болгаш эъттен кылыглар, балык аймаа, чаа ажааган болгаш консервалаан ногаалар, тайга кежии (каттар, мөөгү, тайга тооруу), хлеб болгаш хлеб кылыглары, алгы-кештен, дүктен кылыглар, тараа аймаа, мал чиир тараа, сиген-ширбиил дээш, өске-даа барааннарны органиациялар болгаш сайгарлыкчылар садып-саарар.
Ярмаркага киржир күзелин илереткеннерниң хөй кезии «Чаңгыс суур – чаңгыс бүдүрүлге» губернатор төлевилелиниң киржикчилери болур. Кызыл кожуундан сайгарлыкчы Геннадий Ким бодунуң тарып, өстүргеш, ажаап алганы продукциязы – картофель, свекла, морковь болгаш капустазын садар планныг. Ол найысылалдың бюджет организацияларын картофель-биле хандырып турар улуг сайгарлыкчы. Бо чылын көдээ ажыл-агый бүдүрүкчүзү 150 тонна «ийиги хлебтиң» дүжүдүн алган, ооң чартыын керээ езугаар эмнелге болгаш уруглар садтарынче дужааган. Кемеровонуң эртем институдундан садып алганы «суперэлита» сорттуң картошказының дүжүдүнүң арткан кезиин келир чылдың үрезининге курлавырлаан.
Картофель ажыл-агыйын хөгжүдеринге деткимче кылдыр, губернатор төлевилелиниң боттаныышкыны-биле, Геннадий Ким 9 млн. рубль акшаны алгаш, көдээ ажыл-агый техникаларын – трактор, картофель ажаар комбайн болгаш өске-даа херек чүүлдерни садып алган. Сайгарлыкчы келир чылын ногаа олуртур шөлүн 142 гектар чедир улгаттырар сорулганы мурнунда салган.
Найысылалче эът продукциязын – хой эъди болгаш ижин-хырынны хуу сайгарлыкчы Эртине Манзай эккээр. Эрзин кожууннуң Бай-Даг суурда «Бай-Хөл» КБК-ның баазазында ооң удуртканы мал согар цех хүнде-ле 20-30 баш шээр малды, сезонда 60-70 башты аайлап турар. Губернатор төлевилелиниң боттаныышкыны езугаар, бодунуң акша-хөреңгизи база бюджеттен агролизинг чээлизин алгаш, модульдуг цехти садып алган. 2015 чылда бүдүрүлгени улгаттырары-биле – субпродуктулар болбаазырадыр дериг-херексел база соодукчулуг автотранспорт садып алыр дээш саң-хөө акшазын алган. Эрткен чылдың 9 айында 10,3 млн. рубльге 67 тонна эътти болгаш субпродуктуларны бүдүрген. Эрзин кожууннуң база Кызыл хоорайның көдээ ажыл-агый рыноктарында эъдин садып турар. Красноярск крайже хой эъдин садып-саарар керээ чардынган. Бүдүрүлгеге малды Эрзин, Тес-Хем, Өвүр кожууннарның малчыннары болгаш чурттакчы чону дужаап турар.
Сүт, кефир, сметана, творог дээн ышкаш сүттен аъш-чем аймаан Тывада билдингир «Туранское» бүдүрүлге, Бии-Хемниң Аржаан суурдан «Аржаан» КБК-туң сүт болбаазырадыр модульдуг цеги, Кызыл кожууннуң Кур-Чер суурдан «Саян Даа» КБК дээш, өскелер-даа делгеп, садарлар. Делгелге-ярмаркага эккээр бүгү продукция тус черниң бүдүрүкчүлериниң болгаш чаа бүдүрген болгаш өртээ чиик болур деп, Тываның Көдээ ажыл-агый яамызы бадыткап турар.
Көдээ ажыл-агый болгаш болбаазырадылга үлетпүрүнүң ажылдакчызының хүнүнде республика ярмарказы эрттиреринден аңгыда, Кызыл хоорайның танцы коллективтериниң, артистерниң киржилгези-биле концерт программазын белеткеп турар.
База ол ышкаш «Чаңгыс суур - чаңгыс бүдүрүлге» губернатор төлевилелиниң конкурузунуң тиилекчилеринге күрүне деткимчезин, эгелеп чоруур болгаш өг-бүле фермерлерге көдээ ажыл-агый техниказын байырлыг байдалда тыпсыр. Тыва Республиканың Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызы муниципалдыг тургузуглар деңнелинде көдээ ажыл-агый ярмаркаларынга идепкейлиг киржилге болгаш бодунуң продукциязын онзагай делгеп көргүскеннерге тускай шаңналды тыпсыры база көрдүнген.
2015 чылдың октябрь 10-да, «Субедей» спорт комплекизинге, «Алдын күс-2015» республика делгелгезинге көдээ ажыл-агыйының шупту бүдүрүкчүлери киржип болур. Өскелерниң арга-дуржулгазын шиңгээдип, бодунуң ажыл-херээн таныштырары – ажыл-агыйын оон-даа улам сайзырадырынга улуг дөгүм.
Бир эвес делгелгеге киржир деп бодазыңарза, чагыгны дараазында черже киирип болур: ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызы, Кызыл хоорай, Московская кудумчузу, 2 «а» бажың, каб. 301, телефон: 5-62-85.