РФ-тиң Күрүне Чөвүлелиниң Президиум хуралынга Тываның Баштыңы Тыва Республикага туризмни сайзырадырын аңгы өөренип көөрүн сүмелээн

 Август 17-де Крымга Россияның Президентизи Владимир Путин туризмни хөгжүдер талазы-биле Күрүне Чөвүлелиниң хуралын эрттирген.

  Россияда турисчи ачы-дуза рыногунда байдал сөөлгү чылдарда эки талаже өскерилген болгаш РФ-те туризмни шынарлыг чорудар болза, экономиканың дээштиг адырынче хуулдуруп алырының бүгү аргалары бар деп, РФ-тиң Президентизи чугаалаан. 

 РФ-че даштыкы туристерни хаара тударынга виза чурумун бөдүүнчүдүп, бөлүк болуп алгаш виза чок солчулганы калбартып болурун айыткан. "Даштыкы туристерни хаара тударынга виза чурумунуң чамдык чүүлдерин ам-даа бөдүүнчүдүп, БРИКС чурттарынга хамааржыр бүгү турисчи бөлүктерниң виза чок солчулгазын калбартып болур» — деп, Путин демдеглээн. 

 БРИКС и ШОС чурттарынга туризмниң бөдүүнчүткен визалыг бөлүктерин херек кырында нептередирин РФ-тиң культура сайыды Владимир Мединский Күрүне чөвүлелинче саналдап киирген. Күрүне Думазынче киирер хоойлу төлевилелин ведомство ажылдап кылган, ында РФ-тиң территориязында спортчу болгаш культура хемчеглеринде келген даштыкы хамаатылар чурттуң девискээринге 15 хонук дургузунда туруп болурун саналдаанын, культура сайыды демдеглээн. 

 «БРИКС база ШОС чурттарынга, туризм бөлүктеринге бөдүүнчүткен визаны нептередир кыдат арга-дуржулганы ажыглаары чогумчалыг. Бо чылын үнүүшкүннүг туризм, Индияже массалыг туризм бир дугаар бүрүткеттинген. Көреяже виза чурумун ап кааптарга, ол чуртче туристерниң саны 45 хуу өскен. Бисче кээп турар туристерниң саны-биле Көрея баштайгы оннуң аразынче кирген, А Кыдат бирги черни ээлээн» - деп Мединский чугаалаан. 

 Ростуризм биле Россияның Туроператорлар эвилелиниң удуртукчулары Күрүне Чөвүлелче чурттуң турисчи адырын хөгжүдеринге боттарының санал-оналын кииргеннер. Ростуризмниң баштыңы Олег Сафонов чурттуң иштинге массалыг туризмни хөгжүдүп, чижилгелиг өртекти тургузары-биле Россияның регионнарынга пакеттиг туризмни нептередир деп чугаалаан. "Бирги чадада Крым, Сочи, Анапа, Кавказтың Минералдыг Сугларынче турпакеттерни сүмелеп турар. Чоорту ол арга-дуржулганы өске регионнарга ажыглаарын планнап турар бис» - деп, Сафонов сонуургаткан.

 Российжи туриндустрия эвилелиниң (РТЭ) вице-президентизи Юрий Барзыкин РФ-тиң Чазаанга иштики болгаш үнүүшкүннүг туризм талазы-биле каттыштырган төптү тургузарын Күрүне чөвүлелиниң хуралының үезинде сүмелээн. "Чазакка иштики болгаш даштыкы туризмни сайзырадыр талазы-биле дүүштүрүкчү төптү бирги ээлчегде тургузар. Дыка хөй айтырыгларны, ол чугула угланыышкында байдалды тодарадып, мониторингини чүгле ажылчын бөлүктерге эвес, аңаа баш бурунгаар сайгарар ужурлуг» - деп ол чугаалаан.

 Уруглар туризминиң талазы-биле каттыштырыкчы чөвүлелди тургусканы (2014 чылдың төнчүзүнде — ред.) ол адырда «бүрүнү-биле чаартылгаларны» болдурган. РФ-тиң президентизи Владимир Путин, бир эвес туризмни таптыг чорудар болза, экономиканың шынарлыг адырынче шилчидип болур бүгү аргалар Россияда бар дээрзин демдеглээн. "Билдилиг, сонуургалдыг болгаш амгы үениң аргалары-биле таарыштырар болза, туризмни российжи экономиканың чижилгелиг, шынарлыг адыры болдурар бүгү аргалар бисте бар. Бистиң сорулгавыс – бүгү аргаларны улуг деткимчени берип ажыглаар» - деп, Путин чугаалаан.

 Дыка хөй чылдар дургузунда РФ-тиң турисчи адырында ачы-дузаның шынары болгаш инфраструктуразы даштыкы чурттарга четпейн турган, ындыг болзажок сөөлгү үеде байдал өскерилген. Даштыкы туристерни хаара тудуп, боттарының хамаатыларын чурт иштинге дыштанзын дээш, турисчи шыңгыы чижилге эгелээнин Путин демдеглээн. 

 Күрүне Чөвүлелиниң Президиум хуралында көдээ болгаш археологтуг туризмни хөгжүдер талазы-биле төлевилелдер база кирген. Российжи регионнарның губернаторлары, ооң аразында Крым Республиканың баштыңы Сергей Аксенов база сөстү алган. 

 Тыва Республикага туризмни хөгжүдер дугайында дилегни Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол аңгы киирген: 

Ш. Кара-оол: Хүндүлүг Владимир Владимирович, республиканың курлавырын дыка эки билир Силер. Чазакта коллегаларымга чугаалап тура мону демдеглекседим, турист туристен ылгалдыг. Чамдык регионнарны деткиирде чүгле туристерниң санындан көөр болза, биске хөйнү төлеп бериксээр туристи ышкынып ап болур бис. Арыг агаар-бойдус, өске-даа онзагай чүүлдер дээш хөйнү төлеп бээринге белен нарын болгаш сонуургак аян-чорукчуну. Тыва Республика ол талазы-биле эң-не солун регионнарның бирээзи. Аңаа хамаарыштыр, турисчи инфраструктура, этнокультура угланыышкынныг хемчегниң кандыг-бир турисчи продуктузунче боттарывыстың эвээш бичии-даа болза, акшавысты мөөңнээрин кызыткан бис. Аалчылар бажыңының комплекизин тургузар дээш акша-хөреңги-биле хандырарын кызыдып турар бис. Оон ыңай ону (туризмни) хөгжүдер арга чок, чүге дизе аэропорт 74 чылдың деңнелинде турупканын билир силер. 

  Владимир Владимирович, Кызыл хоорайда ужудуп-хондурар дилиндекти эде кылыр талазы-биле дилээмге ийи катап атты салып, мени деткээн силер. Бисте ол дилиндекти кылбас болза, туризмниң хөгжүлдези болдунмас. Тыва кызыгаар черде чыдар. Чөөн чүкче: Көрея, Кыдатче дээш, оон-даа өске, дыка солун угланыышкыннарлыг. 

 Тыва Республиканың территориязында каайлы пунктузун хөй талалыг кылыр дугайында Россияның Чазаа биле Моолдуң Чазааның аразында чарган дугуржулга бар. Аңаа алды чылда атты салган-даа болза, ол ам-даа боттанмаан. Ону күштүг болдуруптар болза, үнүүшкүннүг туризм сайзыралынга ажыглап болур ийик бис. Моол сөөлгү ийи-үш чылда бодунуң турисчи курлавырын дыка шыңгыы хөгжүткен. Ол-ла ышкаш, Тыва чурту, кожалардан элээн солун дээрзинге бүзүрээр мен. 

 Кызыл хоорайда ышкаш аэропорттарга (кызыгаар албаны, каайлы чери дээн ышкаш структуралары бар, немелде акша-хөреңги хереглевес) Росхереглелхайгаарал бюрократчы онза доктарлар тургуспайн, самолеттарга тодаргай каайлы арыглаашкынын эртер кылдыр, делегей чергелиг секторну ажыдып болур. Кызыгаар чоогу черлер туризм хөгжүлдезинге ону ажыглап болур-дур.

 Тывага хамаарыштыр аңгы даалга бээрин дилеп тур мен. Кажан онза экономиктиг турисчи-рекрация зоналарының хөгжүлдезиниң дугайында чугаалап тура, ол зоналарны аңгы-аңгы угланыышкыннар-биле хөгжүүрүн чедип алыр болза, тулган ийик. Чижээлээрге, Крымче хөй туристер чылыг черге далайга эштип алыр дээш барып турар болза, балыктаар азы аңнаар дээш аян-чорук кылып, акшаны төлээринге белен сонуургактар база бар. Четтирдим, Владимир Владимирович. 

 В.Путин: Аэропортка хамаарыштыр, эвээш эвес акша-хөреңги негеттинери билдингир. Абаканда эки шөлдүг, эки аэропорт барындан Транспорт яамызы саададып турар чадавас. Ындыг болзажок, ону ажылдап кылырын даалгага демдеглеп каалыңар.