Эрткен чылын 186 өг - бүле боттарының чуртталга байдалын экижиткен

Республиканың Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызының дыңнатканын езугаар алырга, 2012 чылда «Көдээниң социал сайзыралы» деп программага киришкен көдээ черде чурттап турар 186 өг-бүле боттарының чуртталга байдалын экижиткен.
   Ол дээрге эрткен чылын 14 муң 581 дөрбелчин метр чуртталга шөлүн ажыглалче кииргени болур. Баштай чүгле 7 муң 570 дөрбелчин метрни киирери планнаттынып турган болза, бо дээрге тергиин эки көргүзүг-дүр. Россияның Көдээ ажыл-агый яамызы-биле республика бюджединден 27 млн. рубльди киириштирериниң дугайында дугуржулга езугаар көдээниң 105 чурттакчызынга 42 млн. 866 муң рубль лимитти тускайлаан.
    «Көдээниң социал сайзыралы» деп программага киржир күзелдиглерниң санының хөйүн, чуртталга бажыңнарының чедишпейн турарын барымдаалааш, а ол ышкаш аныяктарны көдээ черге быжыглаар сорулга-биле муниципалдыг тургузугларның бюджеттеринден болгаш бюджеттен дашкаар дөстерден акша-хөреңгини немей хаара туткан. Ооң түңнелинде 2012 чылда программаны күүседири-биле 126 млн. 740,4 муң рубльди, ооң иштинде республика бюджединден—27 млн. рубльди, тус чер бюджеттеринден—13 млн. 539,7 муң рубльди, бюджеттен дашкаар дөстерден—43 млн. 334,7 муң рубльди шилчиткен. Ол акша-хөреңги программаның киржикчилериниң санын 105 өг-бүле турганындан 136 чедирген. Акша-хөреңгини долузу-биле шиңгээткен. Оон аңгыда программаның эрткен чылдардагы 30 киржикчизинге чуртталга бажыңын тудуп дооскан.
     Чуртталга шөлүн ажыглалга киирериниң планнарын 12 кожуун — Бай-Тайга, Барыын-Хемчик, Чөөн-Хемчик, Каа-Хем, Өвүр, Сүт-Хөл, Таңды, Тес-Хем, Тожу, Чаа-Хөл, Эрзин болгаш Чеди-Хөл күүседип алган. Ырак-узак Бай-Тайга кожуунга «Көдээниң социал сайзыралы» программаның киржикчилери 13 өг-бүле чуртталга байдалын экижиткен, 1090,4 дөрбелчин метр чуртталга шөлүн дужааган. Ийиги черде Таңды кожуун, программада киржип турар 11 өг-бүле 2247,9 дөрбелчин метр бажың-балгатты туткан. 
      Федералдыг болгаш республика бюджеттеринден үндүрген лимиттерни кожууннар аразынга тус бюджеттен немей акшаландырганын, чуртталга шөлү-биле хандырылганың деңнелин, чоннуң санын барымдаалап хувааган дээрзин Көдээ ажыл-агый яамызы дыңнаткан. Ол ышкаш программаны күүседип тура болдурган частырыгларны база өөренип көрген, немей акшаландырар талазы-биле хүлээлгелер күүсеттинмээн, отчеттарны чогуур үезинде киирбээн болгаш чуртталга бажыңын тудуп алыры-биле субсидия алырының негелделерин чонга таныштырбаан таварылгалар тургулаан.
     Баш удур санаашкын езугаар алырга, 2013 чылда «Көдээниң социал сайзыралы» программа езугаар чуртталга шөлдерин тударынга федералдыг бюджеттен Тывага 44 млн. рубльди, республиканыындан—20 млн. рубльди тускайлаар. Ол ышкаш муниципалитеттерниң талазындан 11 млн. 700 муң рубль кирер.