«Өг-бүле бүрүзүнге – чаңгыстан эвээш эвес дээди эртемниг уруг»

Төлевилел

Тываның күрүне университеди республиканың Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң ТР-ниң Дээди Хуралынга (парламентизинге) 2013 чылдың декабрь айда Айыткалында «Өг-бүле бүрүзүнге – чаңгыстан эвээш эвес дээди эртемниг уруг» деп төлевилелди боттандырары-биле ажылды чорудуп эгелээн. Ооң баштайгы базымы кылдыр Таңды кожууннуң чагырга чери-биле Тываның күрүне университединче 22 абитуриентини тускай сорулгалыг кылдыр киирериниң дугайында керээге ат салган.

Таңды кожуундан аалчыларны университеттиң ректору Ольга Хомушкунуң удуртулгазы-биле төлээлер уткуп алган. Керээге ат салыры-биле кожууннуң чагырга чериниң даргазы Сергей Ондар, ооң оралакчызы Людмила Хаджиева база ТР-ниң Чазааның Даргазының бүрүн эргелиг төлээзи Наталья Медведева олар төлээлеп чедип келген.

Ольга Хомушкунуң чугаалап турары-биле алырга, Тываның Баштыңының Айыткалының чугула дээн пунктуларының бирээзи – республикада дээди эртем-билиг сайзыралының айтырыы. Ол аныяк кижиге бот-хөгжүлдезиниң магадылалы, аныяктарны регионнуң социал-экономиктиг амыдыралынче хаара тудары болгаш чуртталганың шынарын бедидери. «Тываның дээди кол өөредилге албан чери бо төлевилелдиң боттанылгазынга чугула ужур-дузалыг болур ужурлуг. Ынчалзажок төлевилелге хамаарыштыр кожуун чагырга черлериниң баштыңнарының, өөредилге албан черлериниң удуртукчуларының киржилгези чокка бо айтырыгны шиитпирлээри Тываның күрүне университединге нарын болур. Ынчангаш кожууннарның биске катчып турарынга канчаар-даа аажок өөрүүр-дүр бис» — деп, ТывКУ-нуң ректору Ольга Хомушку демдеглээн.

«Өг-бүле бүрүзүнге – чаңгыстан эвээш эвес дээди эртемниг уруг» төлевилелдиң боттанылгазы көдээ черлерге эргежок чугула. Ол дугайында Таңды кожууннуң чагырга чериниң даргазының оралакчызы Людмила Хаджиева дараазында чүүлдү чугаалаан: «Бистиң кожуунда 1499 долу эвес, хөй ажы-төлдүг азы чединмес өг-бүлелерниң ажы-төлүнге бо дээрге республикадан дашкаар үнмейн, дээди эртем чедир алыр кайгамчык арга-дыр. Амгы үеде бистиң 460 өөреникчивис дээди эртем чедип алыры-биле күрүне деткимчезин алыр. Тываның күрүне университеди биске бо ышкаш арганы берип турары өөрүнчүг-дүр».

ТывКУ-нуң хүлээп алыр комиссиязының харыысалгалыг секретары Елена Ондарның дыңнадып турары-биле университетче дужаап кирерде, баштай школаның доозукчузу азы ооң хоойлу езугаар төлээлери кожууннуң чагырга чери-биле студентиниң практика эрттирерин хандырар болгаш дээди өөредилге черин доозуп алгаш, ооң ажыл тып алырын магадылаар дугайында керээ чарар ужурлуг. Ынчап кээрге, «Өг-бүле бүрүзүнге – чаңгыстан эвээш эвес дээди эртемниг уруг» төлевилел суур черге аныяктарны быжыглаарынга дузалаар болгаш көдээ черни сайзырадыр кылдыр хаара тудар социал-экономиктиг төлевилел-дир.

Кожуун чагырга черлери-биле керээ чарар ажылдың эгези – Таңды кожуун-биле керээ. Дараазында ээлчегде Чеди-Хөл кожуун.

Валерия Конгар  белеткээн.