Декабрь 12 — Россия Федерациязының Конституциязының хүнү

Эргим, хүндүлүг чаңгыс чер-чурттугларывыс! Российжи чаа күрүнени федерализмниң принциптеринге, езулуг улусчу эрге-чагыргага, хамааты ниитилелди тургузарынга болгаш демократияны хөгжүдеринге үндезилеп тургускан кол хоойлу – Россия Федерациязының Конституциязын хүлээп алганының 20 чыл оюн бөгүн чурт демдеглеп турар. Россияга бөдүүн эвес болгаш кончуг нарын 1993 чылда хүлээп алган Конституция шиитпирлиг рольду чурттуң чаңгыс демниг чоруун камгалап арттырарынга ойнаан, ооң чаарттынарының болгаш улам ыңай ниитилел-политиктиг база социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң быжыг хоойлу-дүрүм таваан салган. Россияның 20 чыл дургузунда төөгүзү амгы үеде күштүг Конституцияның амыдыралчы күчү-күжүн херек кырында бадыткаан.

Бистиң чуртталгавыстың Кол хоойлузун удуртулга болдуруп, республиканың Чазаа девискээрниң, экономиканың сайзырап болур адырларының хөгжүлдезинче, кижилерниң чуртталгазының деңнелин бедидеринче угланган политиканы боттандырып турар. Чурттуң Президентизиниң Чарлыы-биле федералдыг чергени тывыскан, тыва улустуң төөгүзүнде онзагай болуушкун – Тыва биле Россияның чаңгыс демнежилгезиниң 100 чылынга белеткел үезинде бистиң республикавыс российжи Конституцияның 20 чылын демдеглеп турар. Бистиң биче ада-чуртувус ооң чарылбас кезии болур улуг чурттуң салым-чолунга хамаарылгалыывысты бо байырлалдың үезинде харыысалгалыы-биле билип турар бис.

Россияның Конституциязы бүгү ниитилелге болгаш российжи бүрүзүнге база хамаарылгалыг. Хамаатыларның эргелериниң болгаш хосталгаларының үндезинин быжыглавышаан, күштүг күрүнени тургузарынга бодунуң шаа-биле киржириниң аргазын кижи бүрүзүнге ол ажыдып берип турар. Националындан болгаш шажын-чүдүлгезинден, чурттап турар черинден болгаш ээлээн албан-дужаалындан, эр-херээженинден, хар-назынындан болгаш өске-даа ылгалдарындан хамаарылга чокка Кол хоойлуну хүндүлээри болгаш сагыыры, ында киирген үлегер-чижек болгаш принциптер езугаар чурттаары чаарттынган Россияның хамаатылары бистерниң хүлээлгевис. Бистиң Төрээн чуртувустуң, бистиң биче ада-чуртувустуң сайзыраарын, ооң чурттакчы чонунуң чаагай чоруунуң бедиирин чедип алырының кол аргазы ында.

Российжи Конституцияның хүнү-биле Тываның хөй национал чонунга бүгү сагыш-сет-киливистен байырны чедирип, эргим чаңгыс чер-чурттугларывыс, силерге аас-кежикти болгаш чаагай чорукту, тайбыңны болгаш хөгжүлдени, эки чүүлдерге база чаа эгелээшкиннерге чедиишкиннерни күзедивис.

Тыва Республиканың Баштыңы Ш.Кара-оол.
Тыва Республиканың Дээди Хуралының (парламентизиниң) даргазы К.Даваа.