Тываның Баштыңы республика Чазааның составында өскерилгелерни кылган

“Бөгүнгү ажыл-херекчи сорулгалар, көрүштер чаартынган. Ону чедип алыр дизе, бир дугаарында – эрге-чагырга команда-биле, бот-боттарынга дузалажып, организастыг ажылдаар апаар. Чон биске бүзүрелди берген, эрге-чагырга үре-түңнелдиг ажылдаар ужурлуг. Ону чедип алырда, бир дугаарында арга-дуржулгалыг, тиилелгени эккээр удуртукчулар херек. Идеядан тиилелгеге чедир сорулганы чедип алырда, тодаргай хемчеглерни чада аайы-биле тургузар. Ынчангаш ТР-ниң Дээди Хуралынче (парламентиге) “республика баштыңы” биле “республика чазааның даргазы” деп албан-дужаалдарны ийи аңгылаар деп саналымны киирер мен. Федерацияның чамдык субъектилеринде база ынчаар ажылдап турар. Коронавирустан пандемия, экономиктиг кризистиң бо берге үезинде чазактың ажыл-чорудулгазы көвүдээн. Коронавирус-биле демиселди шыңгыырадыр, регионну хөгжүдериниң бот-тускайлаң планын чедиишкинниг боттандырары дээш, өске-даа кылыр чүүлдер дыка хөй. Мээң саналымны парламент депутаттары деткиир боор, ынчангаш байдалдың эки болгаш багай талаларын сайгарар ажык чугаага белен мен. Оон чаңгыс түңнелди үндүрер боор бис. Ынчангаш Карим Байлак-оолович Сагаан-оолдуң кандидатуразын сүмелеп тур мен. К. Сагаан-оолду аныяк специалист турда-ла чазакче чалаан мен, ол тарифтер албанынга, энергетика сайыдынга, Чеди-Хөл кожуунну чагырыкчылап, амгы үеде республиканың найысылалын удуртуп, муниципалдыг эрге-чагыргага ажылдаан. Аңаа саналдаан эрге-дужаалды “Тыва Республиканың Баштыңының бирги оралакчызы – Тыва Республиканың Чазак даргазы” деп адаар” – деп, ол таныштырган.

Тываның Баштыңы Ш. Кара-оол ооң-биле чергелештир, Чазактың чаа составын ТР-ниң Чазак даргазы-биле сүмележирин дыңнаткаш, ооң бодалы-биле алырга, чазакта улуг арга-дуржулгалыг кижилер удуртур албан-дужаалдарда чогумчалыг ажылдап турарын демдеглээн. Республика чазаанда шупту албан-дужаалдар хевээр артса-даа, улуг эвес өскерилгелерни саналдап турарын база чугаалаан. 

“Мээң үежим, республиканың хөгжүлдези дээш федералдыг эрге-чагырга-биле кады ажылдап, улуг орукту эрткен экономика сайыды Елена Каратаеваның ажык-дузазын ам-даа көөр апаар бис. Өске ажылче шилчип турары-биле, ооң-биле бөгүн ужуражып, чугаалаштым. Ооң орнунга, республиканың экономика сайыды албан-дужаалга Сүт-Хөл кожуун чагыргазының даргазы Дайынчы Бавуужапович Ондарны сүмеледим. Кадрлар политиказын чорудуп тура, чазакка ажылдаар удуртукчу албан-дужаалдарга муниципалдыг деңнелге ажылдаан кижилерни шилиир деп боттарывыс бадылаан бис. Амдыызында күш-ажыл болгаш социал политика сайыдының албан-дужаалы хостуг. Ынаар кандитатураңарны белеткеп, адырга хамаарыштыр бодуңарның көрүжүңерни киирип болур силер. А чазактың кадрлар албаны ол талазы-биле ажылды чоокку хүннерде кылза чогуур ” – деп, республика баштыңы дыңнаткан. 

“Үе дыка кызыы, ынчангаш кылыр дээн чүүлдерни дүрген боттандырганы дээре. Чазак даргазының бирги оралакчызы Александр Брокерттиң өөредилге сайыды Татьяна Санчааны халаар дээнинге чөпшээрешкен мен. Ажылынга чедиишкиннер-даа, четпестер-даа турган. Россияның Президентизиниң эге класс өөреникчилерин изиг чем-биле хандырар дээн даалгазы хөй ажы-төлдүг бистиң Тывага дыка улуг деткимче-дир. Чурттуң баштыңының даалгазын күүсетпейн баар деп чүве, канчап-даа болбаан. Республиканың чазаа ол айтырыгны онза контрольга тудар ужурлуг. Өөредилге сайыдының албан-дужаалынче хөй кандидатураларны көргеш, Солаңгы Михайловна Тамчайга доктаадым. Ол амгы үеде Кызылдың 3 дугаар школазының директору, өөредилге шугумунга, республиканың хоойлужудулга эрге-чагыргазынга ажылдаан байлак арга-дуржулгазы өөредилге системазын таптыг көдүрүп эккээринге бүзүреп тур мен” – деп, чаа сайыттың кандитатуразын таныштырган. 

Тываның Баштыңы чазак составында оон өске база бир өскерилге киргенин дыңнаткан. ТР-ниң хөй-ниитиниң айыыл чок чорук сайыдынга Иштики херектер яамызының хөй-ниити чурумун камгалаар полиция начальнигиниң оралакчызы, полицияның полковниги Виктор Хүлерни саналдаан. Полицияның полковниги иштики херектер органнарынга ажылдап тургаш, бодунуң сагыш-сеткилинде хөлзеп чоруур айтырыгларны чаңгыс эвес катап көдүрүп турганын Ш. Кара-оол сактып чугаалаан. Ажыл-албанының аайы-биле депшилге ынчаар болур-даа ужурлуг деп ол демдеглээн. Ук албан-дужаалды ооң мурнунда ээлеп турган Леонид Тамчай халашкан. Тываның Баштыңы кады демниг ажылдажылгазы дээш эрги сайыт Л. Тамчайга четтиргенин илереткен. 

“Удуртуп-башкарарының арга-хевирлери хөй. Күштерни болгаш аргаларны эде тургузуп алыры кадр политиказында эң чугула кезек болур. Чамдык эде бөлүктээшкиннерни кылдым. Чазактың мурнунда дарый боттандырар айтырыгларны болгаш сорулгаларны канчаар күүседип, шиитпирлээриниң чаа аргаларын база туруштарын дилээр херек. Амдыгаа дээр эки ажылдаанывысты ам бир өскертсе чогуур. Амгы үениң негелдези дүүн хүнден көңгүс өске” – деп, Тываның Баштыңы сагындырган.