Тываның Баштыңы Каа-Хем суурда четкилерге коштунмаан чуртталга кварталдарынче чырыкты киирерин дугурушкан

 Февраль 16-да «Россеть» ПАН-ның директору Олег Бударгин биле Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол чоокку ийи чылда энергетиктер биле чазактың кады ажылдажылгазының чугула пунктуларының бир айтырыын дугуржулганың төлевилелинде бадылаан. 

 Дугуржулгада чуртталга кварталдарын чырыкка кожарындан аңгыда, электроэнергияга, амгы үениң технологияларынга база айыыл чок чоруктуң нормаларынга негелделерниң улгатканын өөренип көргеш, Каа-Хем суурда чырык хандырылгазының бүгү системазын эде чаартырын киирген. «Тываэнерго» ААН-ның үстүкү структуразы - «МРСК Сибири» ПАН-ның инвестициязы-биле четкилерни модернизастаары республикага чугула херек. «МРСК Сибири» ПАН-ның бактааттынганы «Российские сети» энергетика компаниязының чиңгине директору Олег Бударгин биле Шолбан Кара-оолдуң аразында ол дугайында дугуржуушкун чедип алдынган.  

 Каа-Хемниң четки ажыл-агыйын эде чаартырынга элээн хөй акша-хөреңгени салыр. Чаартылга соонда трансформатор подстанцияларының ниити күчүзү 3,7 турганындан 6,2 МВт апаар. Амдыызында чырык чок 830 өрегелерни энергосистемазынга кожарынга ол курлавыр четчир, харын-даа суурнуң чуртталга фондузун, социал болгаш үлетпүр инфраструктаразын оон-даа ыңай сайзырадыр арганы бээр. Ылаңгыя ында 10 муң көрүкчүге улуг спортчу-хөглээшкин комплекизиниң тудуу, чаа цехтер немей ажыдар сорулгалыг «Енисейская» куш фабриказы дээш, өске-даа объектилерни чырык-биле хандырар айтырыг шиитпирлеттинер. 

 Тываның четки ажыл-агыйының энергокамналга болгаш энергошынар талазы-биле техниктиг хемчеглерин күүседир дугайында хүлээлгелер - дугуржулганың кол пунктулары болган. Ниити бажыңның ажыглаан чырыынга төлевирни шын санаары-биле хөй квартиралыг бажыңнарга ниити бажыңның учет дериг-херекселин салыры дээн ышкаш хемчеглер база кирген. Амгы үеде, хөй квартиралыг бажыңнарда электри энергиязынга ниити бажыңның чарыгдалын квартираларның база чуртталга шөлүнге хамаарышпас черлерниң шөлүн өөренип көрбейн, шупту чурттакчыларның аразында деңге үлеп турар.  

 Чиңгине директорнуң бирги оралакчызы - «Тываэнерго» ААН-ның удуртукчузу Карим Сагаан-оолдуң чугаазы-биле алырга, компания бодунуң акшазы-биле ниити бажыңның учет чорудар дериг-херекселдерин салдырып эгелээн. Хөй квартиралыг 500 ажыг бажыңнарның чүгле 60-ында ындыг дериг-херекселдерни салган. Федералдың чазактың шиитпири-биле, 2017 чылдың январь 1-ден эгелеп счетчик чок болза (хуу азы ниити бажыңдан хамаарылга чокка), электри энергиязы дээш төлевирге нормадан ажыр 0,6 хуу немелдени санаар. Ынчап баарга, учет дериг-херексели чок бажың азы квартирага коммуналдыг ачы-дуза төлевири 1,2 катап аар апаар. Ынчангаш бажың ээлери болгаш башкарыкчы компанияларның бажың ээлериниң эштежилгелери учет дериг-херекселин салдырып алырынче далажыр болза эки. 

 Оон аңгыда дугуржулгада «Тываэнерго» ААН-ның башкарылгазында электрочеткилерниң өнчүзүн инвентаризастаар болгаш мөөңнээр, «чаңгыс соңга» ажыл-чорудулгазы-биле хереглекчилерни хандырар системаны тургузар, четки комплекизиниң инвестиция программазын тургузар, ажыглаан чырык энергиязы дээш өрелерни эвээжедир талазы-биле ажыл-чорудулгаларны кады кылыры көрдүнген. Электри хандырылгазының шынарын болгаш ооң идегелдиин бедидеринче ол бүгү хемчеглер угланган. 

 Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол ийи таланың дугуржулгазын регионнуң эрге-чагыргазы-биле энергетика монополизиниң хамаарылгазында улуг базым-дыр деп үнелээн. Экономиктиг өзүлдениң үндезини болур энергетика айтырыгларын шиитпирлээринге билиишкини болгаш сонуургалы дээш «Росчеткиниң» баштыңының ролюн ол онзалап айыткан.