Тываның Баштыңы Күрүне Совединиң президиумнуң хуралынга киришкен

Тываның Баштыңы Москвага сургакчылашкын үезинде Россияның Президентизи Владимир Путинниң даргалаашкыны-биле эртип турар Россияның Күрүне Совединиң президиумунуң хуралынга киришкен. Бо удаада «РФ-те наркотиктерге удур политиканың боттаныышкынының дугайында» деп айтырыгны сайгарып чугаалашкан.

Күрүне совединиң хуралынга РФ-те наркобайдал чогумчалыг эвес дээрзин В.Путин айыткан. Наркотиктер-биле холбаалыг кем-херек үүлгедиишкиннери-биле демиселден чурттуң национал айыыл чок чоруу, дыка хөй хамаатыларның чуртталгазы болгаш кадыкшыл байдалы дорт хамааржыр дээрзинге президент бүзүрелдиг. Бо эң-не чидиг болгаш тодаргай айтырыгларның бирээзи болуп артпышаан. "Нарко-кем-херек үүлгедиишкини-биле демиселдиң шынарын күштелдиргенинден дыка хөй хамаатыларның амыдырал-чуртталгазы, кадыкшылы база Россияның национал айыыл чок чоруу дорт хамаарылгалыг» - деп В.Путин демдеглээн.

Шолбан Кара-оолдуң бодалы-биле, республиканың эрге-чагыргазы наркомания болгаш нарко-кем-херек үүледиишкиннериниң көдүрлүүшкүнүн элээн чадага чавырылдырган. Ол байдалды тодарадыр шупту кол көргүзүглер талазы-биле Тывада байдал ортумак российжи көргүзүглерден чүгээр. Ындыг болзажок, ону ылавылап шинчилеп көөр болза, ооң үндезини-биле экижээниниң дугайында, ол участокта дүвүрээзин бадып турарын чугаалаары амдыызында элек.

«Улуг хоорайларже, ооң аразында Кызылче орук дуглаттынганын сан-чурагайлар херечилеп турар. Ындыг болзажок нарко-кем-херектер көдээ суурларже көшкен. Ооң-биле чергелештир ында нарко-аарыг кижилерниң саны көвүдеп, конопля садып-саарып турарлар идепкейжээн. Бо факт барымдаалар полицияның эде тургузуушкунундан, ИХЯ-ның салбырларын каттыштырганындан база ажылдакчыларның санын кызырганындан болгаш кыйыг черлер хайгаарал чок артып, организастыг кем-херек бөлүктеринге боттарының хирлиг бизнезин чорударынга делгемнерни берип, ынаар аныяктарны хаара тударынга (нарко-кем херек үүлгедишкиннерниң 50 хуузунда) дөгүм болганын чугаалап-даа турган, чугаалаар-даа мен» - деп Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол санап турар.

«Боттарының девискээринге-ле мөөңү-биле садып алыр чагыкчыларны тып, азы хереглекчилерге чыдыг чашпанны садып-саарып турарларга дээштиг моондакты тургузар ужурлуг бис. Ындыг доскуулдар чокта саарылганың оруун дуглаары болдунмас» дээрзинге регионнуң баштыңы бүзүрелдиг.

Эрге-хоойлу органнарының ажыл-чорудулгазын харыылап турар Чазак Даргазының оралакчызы Артур Монгалга ол даалганы берген, «Участок төлээзинге бажың» программаның күүселдезин база дүргедедири чугула.

Көдээ черлерде полицияның 92 төлээлериниң чүгле 49-у боттарының участогунуң девискээринде чурттаар черлерлиг, а артканнары бүзүреттирген черинден дашкаар ийикпе, азы боттаңнап ажылдап турарын сагындыраал. 2015 чылда суурларга албан бажыңы-биле 10 участок шагдаазын хандырар ужурлуг. Ооң-биле чергелештир республиканың эрге-чагыргазы көдээ черде эрге-хоойлу күштерин кызырганындан оларның бажыңы эки турачы улусчу дружиналарга кол чыглыр пункт апарганынга компенсацияны бээр сорулгалыг.

Тываның Баштыңы Москваже чоруур бетинде республиканың девискээринде черлик чыдыг чашпанны узуткап турарынга хыналда чорудар ведомстволар аразының ажылчын бөлүүн тургузар дугайында айтыышкынга атты салганын сагындыраал.

Күрсовединиң президиумунуң хуралының түңнели-биле чурттуң Президентизи даштыкы чурттардан РФ-че наркотрафиктиң эрттерин база интернет дамчыштыр наркотиктерни тарадып турары-биле ажылды күштелдирерин күш ажыглаар структураларга дааскан.

«Аар наркотиктерниң кол нуруузу даштыкыдан бисче кирип турары-биле чүгле наркотиктерге удур хайгараалдың федералдыг албаны эвес, а Айыыл чок чоруктуң федералдыг албаны, Кызыгаар албаны – кызыгаарда ажылдап турар кижи бүрүзү наркотрафикти эрттирбес дээш оперативтиг ажылды күштелдирери чугула - деп чурттуң баштыңы Күрсоветтиң президиум хуралынга чугаалааш, - чаа-чаа когарааннарны, ылангыя аныяктарны наркоманияже хаара тырттары-биле информастыг хүрээлелди ажыглап, интернет таварыштыр наркотиктерни тарадырын соксадыры-биле немелде хемчеглерни хүлээп алыр ужурлуг деп» ол немээн.