Чаа бүдүрүлгениң ажыдыышкыны

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң «Евраз» холдингиниң тургузуунда кирип турар «Межегейуголь» хөмүр-даш компаниязы» КХН-ниң удуртукчузу Вячеслав Сараев-биле ужуражылгазы Шахтер хүнүнүң бүдүүзүнде, «Межегейуголь» шахтаны тударының езулалдың мурнуу чарыында болган.

Бүдүрүлгениң удуртукчузу Вячеслав Сараев «Улуг-Хемниң хөмүр-даш бассейнинде Межегей чыдынында хөмүр-даш казып тывар комплекстиң тудуу» инвестиция төлевилелиниң канчаар күүсеттинип турары-биле Тываның Баштыңын таныштырган. Межегейниң чыдынында хөмүр-даштың санаттынган курлавыры 213,5 миллион тонна болуп турар, ол дээрге «Ж» марканың, металлургия үлетпүрүнге калбаа-биле хереглеттинер кокстуг хөмүр-даш дээрзин Вячеслав Сараев  демдеглээн.  Бүдүрүлге төлевилээни чылда 7,7 миллион тонна хөмүр-даш казып тывар күчүзүнче 2017 чылдың февральда үнер деп, ол чугаалаан.

Республика Баштыңынга өөрүп четтиргенин Вячеслав Сараев илергейлээн болгаш ооң талазындан деткимче көргүспээн болза, төлевилелди күүседири болдунмас турган деп айыткан.

Төлевилелдиң күүселдезинге баштайгы чедиишкиннери дээш база Шахтернуң хүнү-биле бүдүрүлге удуртукчузунга байыр чедирген болгаш Шолбан Кара-оол Тываның болгаш Россияның демнежилгезиниң 100 чылында республикага белээ дээш өөрүп четтиргенин илергейлээн. «Межегейуголь» шахтазының байырлыг ажыдыышкыны болган. Ооң езулалынга Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол, «Межегейуголь» хөмүр-даш компаниязы» КХН-ниң удуртукчузу Вячеслав Сараев, кол федералдыг инспектор Владимир Останин, Тываның одалга болгаш энергетика сайыды Роман Кажин-оол, «Газпромбанк» ААН инвестиция төлевилелиниң төлээлери, шахта директору Сергей Франк олар киришкеннер.

Ол байырлалды Шахтер хүнү болгаш Тываның болгаш Россияның демнежилгезиниң 100 чылы-биле холбаштыр эрттирген.

Шахтаның тудуу эрткен чылын үш--салгыннадыр, шууштурулга болгаш транспорт ховулдарын тургузары-биле эгелээн. Амгы үеде каттышкаш, 240 метр ажыг ховул кылдынган. Шахтаны тудары-биле чергелештир шахтерлар хөмүр-даш казып тывар ажылды база боттандырып турарлар. Бо чылдың бирги чартыында 8 муң тонна хөмүр-дашты каскан, бүдүрүлге төлевилээн күчүзүнче 2017 чылда   үне бээрге, ол чылын 7,7 миллион тоннаны казып тывар.

Шахтаны тудуп база хөмүр-дашты казып тып турар үеде амгы үениң техниказын болгаш технологиязын ажыглап турар. Ажыдыышкын езулалынга чүве чугаалааш, Тываның Баштыңы демнежилгениң юбилейинде тывысканы белек дээш дагжыларга өөрүп четтиргенин илергейлээн, Межегей чыдынының үлетпүр шиңгээдип алыышкынын эгелээн чорук республиканың төөгүзүнге чаа арынны ажыдып, чоокку келир үеде регионну чурттуң хөмүр-даш казып тывар кол черлериниң бирээзи болдурар дээрзин демдеглээн. Ынчангаш хөмүр-даш чыдынын шиңгээдип алыр чорук чүгле Тываның социал-экономиктиг хөгжүлдезинге эвес, Россияга база чугула болуп турар.

Шахтаже кирер черде кызыл кожааны республика Баштыңы Шолбан Кара-оол, Вячеслав Сараев, Владимир Останин болгаш Роман Кажин-оол олар кескеннер.

Чер адаанче киргеш, Шолбан Кара-оол ажылдың чоруп турар байдалы-биле танышкан, хөмүр-даш казып тывар комбайнның штурвалынга олурган. Агрегаттың бүдүрүкчүлүү бүдүн-чартык минутада 15 тонна хөмүр-дашты казар, ол үениң дургузунда боду чоруур вагон дола бээр. Шахтаның девискээринге Шолбан Кара-оол компанияның ажыглап турары техниканы, дериг-херекселдерни көрген, ооң соонда хөмүр-даш складынга барган, ында хөмүр-даш чүдүрген 40 тонна чүък сөөртүр «Вольво» деп машиналар чыскаалыпкан турган. Шолбан Кара-оол мурнунга турган машинаның рулюнга олурупкаш, үнер черге чедир чораан-даа, ооң соонда Тываның хөмүр-дажын чүдүрген машиналар Абаканче чорупкан.

Шахтернуң хүнү-биле болгаш Тываның болгаш Россияның демнежилгезиниң 100 чылы-биле Шолбан Кара-оол «Межегейуголь» хөмүр-даш компаниязының эң тергиин ажылдакчыларынга шаңналдарны тывыскан. Республиканың Баштыңының өөрүп четтириишкинин техниктиг дирекцияның кол маркшейдери Мариня Юрьевна Сердюкка чарлаан. Тываның Баштыңының Хүндүлел бижии-биле кол механик Дмитрий Александрович Серегинни, кол геолог Андрей Леонидович Трульду, кол энергетик Иван Геннадьевич Никоновту шаңнаан.

Долаана Салчак.